Tác giả Nguyễn Đình Thi - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác
Tác giả Nguyễn Đình Thi - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác
Nghệ danh: Nguyễn Đình Thi
Tên thật: Nguyễn Đình Thi
Vài nét về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả Nguyễn Đình Thi
Nguyễn Đình Thi sinh ngày 20 tháng 12 năm 1924 ở Luang Prabang (Lào); mất ngày 18 tháng 4 năm 2003 tại Hà Nội . Tuy nhiên, nguyên quán của ông là ở làng Vũ Thạch, nay là phố Bà Triệu, phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Cha ông là một viên chức Sở bưu điện Đông Dương, từng sang làm việc ở Lào. Nguyễn Đình Thi có con trai là nhà văn nổi tiếng Nguyễn Đình Chính.
Thuở nhỏ, ông sống cùng gia đình ở Lào. Từ năm 1931, Nguyễn Đình Thi theo gia đình về nước và đi học ở Hà Nội, Hải Phòng và tham gia hoạt động Cách mạng từ lúc 17 tuổi. Từ 1942, ông đã viết hàng loạt sách triết học.
Năm 1943, ông tham gia Hội Văn hoá Cứu quốc (Phụ trách báo Độc lập, tham gia biên soạn tạp chí Tiên phong), là đại biểu tham dự Quốc dân Đại hội Tân Trào và được cử vào Uỷ ban Giải phóng Dân tộc Việt Nam.
Sau Cách mạng tháng Tám (1945), Nguyễn Đình Thi là Tổng Thư ký Hội Văn hoá Cứu quốc; Uỷ viên tiểu ban Dự thảo Hiến pháp và Uỷ viên Ban thường trực Quốc hội (khoá I). Năm 1946, ông là đại biểu Quốc Hội trẻ nhất, làm Uỷ viên Thường Trực Quốc Hội, khoá I.
Trong kháng chiến chống Pháp hoạt động văn hoá phục vụ kháng chiến, Nguyễn Đình Thi đã đầu quân tham gia nhiều chiến dịch và sáng tác văn học. Ông giữ chức Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1948.
Năm 1955, Nguyễn Đình Thi về công tác tại Hội Văn nghệ Việt Nam và giữ trách nhiệm Tổng Thư ký Hội Văn nghệ (1956-1958. Từ 1958, ông làm Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam các khoá I, II, III. Trước khi mất, ông là Chủ tịch Uỷ ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học-Nghệ thuật Việt Nam, là hội viên sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam năm1957.
Nguyễn Đình Thi thuộc thế hệ các nghệ sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Ông viết sách khảo luận triết học, viết văn, làm thơ, soạn nhạc, soạn kịch, viết lý luận phê bình. Ông được nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt I năm 1996.
Năm 1942, nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã bắt đầu viết sách triết học khi ông đang còn ngồi trên ghế nhà trường. Các tác phẩm như: Triết học nhập môn, Triết học Nitsơ, Triết học Anhxtanh, Siêu hình học, Triết học Căng...đều được ra đời dưới ngòi bút của Nguyễn Đình Thi.
Thơ Nguyễn Đình Thi mang một diện mạo mới, độc đáo và hiện đại. Bài thơ được xem là tâm đắc nhất của của nhà thơ Nguyễn Đình Thi, đó là bài "Đất nước", đây là một tác phẩm bất hủ của văn học. Sau này, bài thơ "Đất nước" đã được nhạc sỹ Đặng Hữu Phúc phổ thành bản Giao Hưởng - Hợp xướng cùng tên "Đất nước".
Bên cạnh đó, những tác phẩm văn xuôi của Nguyễn Đình Thi là sự phản ánh kịp thời cuộc chiến đấu anh dũng của nhân dân ta trong các cuộc kháng chiến. Các tác phẩm của ông đều mang tính thời sự về các cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam.
Tiểu thuyết "Xung kích" là tác phẩm văn đầu tiên của Nguyễn Đình Thi. "Xung kích" đã tái hiện sinh động cuộc chiến đấu của một đại đội xung kích trong chiến thắng Trung Du năm 1951. Tác phẩm này đã đạt giải thưởng văn nghệ 1951 - 1952.
Tiểu thuyết được xem là thành công nhất trong lĩnh vực văn xuôi của Nguyễn Đình Thi là tác phẩm "Vỡ bờ". Tác phẩm đã tái hiện bức tranh đa chiều của xã hội Việt Nam từ năm 1939 đến năm 1945.
Không dừng lại ở đó, nhà thơ Nguyễn Đình Thi còn là một ngòi bút phê bình văn học sắc sảo. Tiểu luận "Nhận đường" của ông đã giúp thế hệ văn nghệ sĩ lúc bấy giờ tìm ra con đường đi đúng đắn, đó là "Văn nghệ phụng sự chiến đấu nhưng chính chiến đấu đem đến cho văn nghệ một sức sống mới, sắt lửa mặt trận đang đúc lên văn nghệ mới của chúng ta" ("Nhận đường").
Nhà thơ Nguyễn Đình Thi còn là tác giả của một số vở kịch như: Con nai đen (1961); Hoa và Ngần (1975); Giấc mơ (1983);...
Đặc biệt, với vở kịch "Rừng trúc" được tác giả viết từ năm 1979 đã gây được tiếng vang lớn không chỉ ở trong nước mà cả ở nước ngoài. Năm 1999, vở kịch này được tặng Huy chương Vàng tại Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp.
Cùng với đó, Nguyễn Đình Thi còn được biết đến với vai trò là một nhạc sĩ tài hoa. Ông chính là tác giả của nhạc phậm bất hủ "Người Hà Nội". Một sáng tác khác của ông cũng đã đi vào lòng mỗi người dân Việt Nam, đó là ca khúc "Diệt phát xít". Chỉ với 2 ca khúc này thôi, Nguyễn Đình Thi đã hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu nhạc sĩ, danh hiệu cao quý mà người hâm mộ âm nhạc giành cho ông.
Một số tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp của Nguyễn Đình Thi
Triết luận:
- Triết học nhập môn
- Siêu hình học
- Triết học Kant
- Triết học Einstein
Truyện, văn xuôi:
- Vào lửa
- Mặt trận trên cao
- Trên sóng thời gian
- Thu đông năm nay
- Xung kích
- Tuyết
Thơ:
- Việt Nam quê hương ta
- Sóng reo
- Người chiến sĩ
- Trong bụi cát
- Tia nắng
- Đất nước
Kịch:
- Con nai đen
- Tiếng đàn bà hóa đá
- Hòn cuội
- Trương Chi
- Cái bóng trên trường