Tác giả Chế Lan Viên - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác

Thơ   •   Thứ sáu, 22/10/2021, 17:49 PM

Tác giả Chế Lan Viên - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác

Nghệ danh: Chế Lan Viên

Tên thật: Phan Ngọc Hoan, Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai

Cuộc đời và sự nghiệp nhà thơ Chế Lan Viên

Chế Lan Viên (14/1/1920 - 24/1/1989) tên thật Phan Ngọc Hoan, sinh tại Cam Lộ, Quảng Trị. Lên 7 tuổi, cả nhà chuyển vào Bình Định, nên ông dùng các bút danh Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai.

Ngoài bút danh Chế Lan Viên (được hiểu là tác giả tự nhận mình là bông hoa lan trong khu vườn nhà họ Chế- dòng họ vua chúa của dân tộc Chăm ở nước Chiêm Thành xưa) nổi tiếng, trong bài giới thiệu tập tiểu luận Những bước đường tư tưởng của tôi của Xuân Diệu, đăng trên báo Văn học tháng 9 năm 1958, ông ký bút danh Thạch Hãn (tên một con sông tỉnh Quảng Trị quê ông). Nhiều bài báo in trên báo Thống Nhất, xuất bản ở Hà Nội trước tháng 5 năm 1975, ông cũng ký bằng bút danh này.

Từ năm 1959 đến năm 1963, trong thời gian làm biên tập báo Văn học, phụ trách chuyên mục Nói chuyện văn thơ, trả lời bạn đọc, ông ký bút danh Chàng Văn. Năm 1961, Nhà xuất bản Văn học đã cho xuất bản hai tập Vào nghềNói chuyện văn thơ của tác giả Chàng Văn.

Trong mục Nụ cười xuân trên báo Văn học, Chế Lan Viên có hai bài viết ngắn là Ngô bói Kiều và Lý luận Đờ Gôn ký tên Oah (tức Hoan).

Năm 17 tuổi, Chế Lan Viên đã nổi tiếng với tác phẩm Điêu tàn. Năm 1939, ông ra Hà Nội học, rồi vào Sài Gòn làm báo, lại về Huế dạy học. Khoảng 1942, ông ra tập văn Vàng sao, viết tập truyện ngắn Gai lửa. Sau Cách mạng tháng 8, ông làm báo Quyết thắng của Việt Minh Trung Bộ... Năm 1949, Chế Lan Viên vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhiều năm ông tham gia ban lãnh đạo Hội nhà văn Việt Nam, Đại biểu Quốc hội các khoá 4, 5, 6, 7.


Ông có vợ là nhà văn Vũ Thị Thường, và con gái là nhà văn Phan Thị Vàng Anh.

Phong cách sáng tác

Con đường thơ của Chế Lan Viên "trải qua nhiều biến động, nhiều bước ngoặt với những trăn trở, tìm tòi không ngừng của nhà thơ" (Hoàng Như Mai, Nguyễn Đăng Mạnh, Hà Minh Đức, Nguyễn Văn Long, Trần Hữu Tá, Văn học 12, nhà xuất bản Giáo dục, 2007, trang 119) thậm chí có một thời gian dài im lặng (1945-1958).

Trước Cách mạng tháng Tám, thơ Chế Lan Viên là một thế giới đúng nghĩa "trường thơ loạn": "kinh dị, thần bí, bế tắc của thời Điêu tàn với xương, máu, sọ người, với những cảnh đổ nát, với tháp Chàm". Những tháp Chàm "điêu tàn" là một nguồn cảm hứng lớn đáng chú ý của Chế Lan Viên. Qua những phế tích đổ nát và không kém phần kinh dị trong thơ Chế Lan Viên, ta thấy ẩn hiện hình bóng của một vương quốc hùng mạnh thời vàng son, cùng với nỗi niềm hoài cổ của nhà thơ.

Sau Cách mạng tháng Tám, thơ ông đã "đến với cuộc sống nhân dân và đất nước, thấm nhuần ánh sáng của cách mạng", và có những thay đổi rõ rệt. Trong thời kì 1960-1975, thơ Chế Lan Viên vươn tới khuynh hướng sử thi hào hùng, chất chính luận, đậm tính thời sự. Sau năm 1975, "thơ Chế Lan Viên dần trở về đời sống thế sự và những trăn trở của cái "tôi" trong sự phức tạp, đa diện và vĩnh hằng của đời sống".

Phong cách thơ Chế Lan Viên rất rõ nét và độc đáo. Thơ ông là sức mạnh trí tuệ được biểu hiện trong khuynh hướng suy tưởng - triết lý: "chất suy tưởng triết lý mang vẻ đẹp trí tuệ và sự đa dạng, phong phú của hình ảnh thơ được sáng tạo bởi một ngòi bút thông minh, tài hoa". Khai thác triệt để các tương quan đối lập. Và nổi bật nhất là năng lực sáng tạo hình ảnh phong phú, độc đáo nhiều ý nghĩa biểu tượng.

Tác phẩm tiêu biểu:


Tập thơ:

  • Gửi các anh (1955)
  • Ánh sáng và Phù sa (1960)
  • Hoa ngày thường, Chim báo bão (1967)
  • Những bài thơ đánh giặc (1972)
  • Ðối thoại mới (1973)
  • Hái theo mùa (1977)
  • Hoa trên đá (1984)


Truyện ký:

  • Thăm Trung Quốc (1963)
  • Những ngày nổi giận (1967)
  • Giờ của số thành (1967)


Viết phê bình:

  • Phê bình văn học (1962)
  • Suy nghĩ và bình luận (1970)
  • Bay theo đường dân tộc đang bay (1976)
  • Từ gác Khuê văn đến quán Trung Tân (1980)
  • Nghĩ cạnh dòng thơ (1982)

icon Chế Lan Viên,Nhà thơ Chế Lan Viên,Thơ Chế Lan Viên

Tổng hợp

Tác phẩm tiêu biểu của Chế Lan Viên

Chiều xuân

Thơ   •   07.11.2021
Nhớ sắc hoa một ngày Khôn dang tay nắm bắt Chiều xuân nằm úp mặt Gối đầu vào cánh tay.

Đột ngột cây chiều

Thơ   •   06.11.2021
Đột ngột cây chiều xanh mướt xanh Thôi rồi em hẳn nhớ mong anh? Phố dài bóng nắng cây hai dãy Thiếu giữa hàng cây dáng chúng mình.

Người nữ tử tù đan áo

Thơ   •   06.11.2021
Đợi bản án tử hình. Chị đem áo ra đan Áo đan xong. Bản án chửa thi hành Chị lại tháo áo ra đan lại Nào biết đêm nay lệnh bắn bất thình lình! Tác phẩm viết giữa ngày xử án và ngày hoãn án Anh phải viết sao cho khi ra đi thì chiếc áo đã thành

Chu kỳ sao chổi

Thơ   •   07.11.2021
A Những sao Chổi tuần hoàn có chu kỳ dài hơn tình ái Nếu còn gặp nhau thì ba mươi triệu năm sau anh mới gặp em mà! Chúng ta sẽ chào nhau bằng hạnh phúc quét qua trời một buổi Rồi em đi về phía hư không, anh về phía Trường Xà! B Này, có phải vì nó yê

Trăng

Thơ   •   04.11.2021
Giữa hai cây, lại đôi mắt em nhìn Anh đến suối, mặt em cười dưới suối Lòng anh chạy cho lòng em theo đuổi Đêm ái tình đâu cũng mặt trăng em

Cầu vồng

Thơ   •   05.11.2021
Trời xanh sau lúc khóc Nước mắt treo cầu vồng Cái mống cầu hi vọng Cho tấm lòng đau xong.

Vườn mẹ

Thơ   •   05.11.2021
Vườn mẹ xe ủi sạch Lối về bom với mìn Đứng xa nhìn kỉ niệm Ban mai sau hoàng hôn.

Giờ báo tử

Thơ   •   06.11.2021
Tất cả bình minh đều hứa hẹn, trừ bình minh ấy, Cái bình minh phản thùng, cái bình minh phản chủ, ác ôn! Mà thôi, đừng vội lên án hạt sương và tiếng gà kết liễu ánh sáng đó Có khi giã từ giữa khi đúng ngọ, lúc hôn hoàng. Hơn thế, anh đã vĩnh biệt từ

Cách mạng, chương đầu

Thơ   •   05.11.2021
Đừng quên Hỡi ai đi lên phía trước chớ quên sau lưng mình cái hang Pắc Bó Đi tận cùng năm tháng không quên Đi khuất lấp vẫn còn nhớ mãi Đi muôn xa còn quay lại ngoái nhìn. Qua Điện Biên, Ấp Bắc đừng quên Vượt sông Hồng, sông Cửu không quên Đong mùa v

Mây và hoa

Thơ   •   04.11.2021
Tặng Xuân Diệu Nơi hỏa tiễn ghé hôn vào mặt trăng Cháy bùng lên ngọn lửa       Sự sống khép nghìn năm       Bỗng cựa mình sinh nở       Một khoảng tuyết ta

Hai thứ tiếng

Thơ   •   07.11.2021
Đừng như người đàn bà góa trong căn nhà mối mọt, đêm nghe nó gặm Mà bất lực chả làm gì được với tiếng kêu trong gỗ như thời gian liên tục nghiền Có lẽ tốt hơn là chỗi dậy, chong đèn xay cối lúa Tiếng cối xay ù ù kia dẹp tan tiếng mọt găm chân giường

Biện chứng

Thơ   •   05.11.2021
Những giọt máu đỏ giữa rừng hoang hay trong khảm Chí Hòa Đi theo luật biện chứng, suối ngầm trong đất tối Sẽ hồi sinh giữa một ngày đồng khởi Thành chiến trận. Thành cờ. Thành lúa chín. Thành hoa. Nghe sóng ngỡ lòng mình Vỗ một đời không nghỉ Những

Chim bao gặp mẹ

Thơ   •   05.11.2021
Hai mươi năm mẹ khóc Sao gặp con mẹ cười ? Bay vượt nghìn sông núi Cho phút ấy mà thôi!

Ném thừng

Thơ   •   05.11.2021
Bác ra thăm Ngọc Vừng Mặc áo quần thủy thủ Đầu đội mũ hải quân Giải dài bay trong gió Bể vỗ sóng muôn trùng Chào người quen biết cũ Đàn hải âu lượn vòng Quanh chòm râu trắng xóa Chủ tịch của một nước Xa lâu về thăm "nhà" Ra đi khá đột ngộ

Ngủ yên đồng chí nhé

Thơ   •   04.11.2021
Gửi anh lại giữa rừng Bốn bề núi dựng Núi hiên ngang ngất trời vách đứng Canh mồ cho anh Anh hãy ngủ ỵên Chúng tôi về đồng nội Đơn vị phủ anh quốc kỳ đỏ chói Chi bộ ghi thêm dấu Đảng búa liềm Ngủ yên anh nhé Rừng sâu "của" mình! Tiếng nói &

Người mai sau

Thơ   •   06.11.2021
Cái không đáng khóc bây giờ, ta sẽ khóc mai sau Mai sau, mai sau khi chẳng còn ta nữa Một chút nắng xao ở đầu ngọn gió Là ta đấy mà, ai có biết đâu? Họ ngờ chỉ là mùa xuân trong vườn của họ Có biết đâu đấy là người xưa về trong gió còn đau Họ có khóc

Sao rơi

Thơ   •   07.11.2021
Không ai biết được tên những vì sao rơi suốt một đêm dài không ngủ Tôi yêu những ngôi sao có tên sao hay có tên người, Nhưng tôi cũng yêu những vì sao vô danh muôn thuở Suốt một đêm dài, chỉ có rơi... rơi...

Quá nửa đường

Thơ   •   05.11.2021
Trận đánh chìm vào rừng sâu đang khỏa lại Xác chiếc Zin nằm rất yên lành Lá vào buồng lái Hoa rừng leo quanh Chiếc xe không về miền Bắc nữa Cũng không ra kịp chiến trường lịch sử Cháy dọc Trường Sơn Nhưng đêm đêm nhìn đồng đội hành quân Biết mình đ

Trời đã lạnh rồi

Thơ   •   05.11.2021
Đổi gió mùa thu trời lạnh chăng em? Màu xanh khuất mà mây cũng vắng Hiu hắt lòng ta như thiếu nắng Như căn nhà những tháng không em Roi trên cành chừng đã đi qua Chen lá lục quả bàng vàng đã chín Cỏ có dễ mềm hơn vì sương bén Cúc bên đường nghiêng nh

Nghĩ về thơ (II)

Thơ   •   05.11.2021
I ... Mỗi ngày gặp một người họ là một mảnh của thiên tài nhân loại Máu và mồ hôi của người đúc nên bao hình ảnh ngữ ngôn Vạt áo của triệu nhà thơ không bọc hết bạc vàng mà đời rơi vãi Tất cả mỗi người dù lạ hay quen đều viết cho thơ anh một chữ Hãy

Ý nghĩ mùa xuân

Thơ   •   04.11.2021
Khách xa gặp lúc mùa xuân chín... (Hàn Mặc Tử) Đêm hôm qua xuân nói những gì? Mà sáng nay hoa hồng đều chớm nở Những cành đào mở môi trong gió Cúc ngả tròn bên lối nhỏ xuân đi Tháng giêng hai xanh mượt cỏ đồi Tháng giêng hai vút trời bay cánh

Thành phố tuổi thơ

Thơ   •   05.11.2021
Những thành phố tuổi thơ giặc giờ tạm chiếm Nha Trang ta và Đà Nẵng của ta Cáp Xanh Giắc cành bàng đỏ lá lúc thu qua Qui Nhơn mướt dừa xanh những dãy mi dài che sóng biển Hai mươi năm trời nhớ Huế nhớ không nguôi Biết bao phen lòng gọi chỉ lòng ơ

Lăm vông

Thơ   •   05.11.2021
Thức suốt đêm hè để múa Lăm vông Bắt chước bạn Lào                    đưa hai tay lên vầng trăng sáng Sợ đêm hết, sợ tình yêu có hạn Đi chưa hết sân đã vộ

Trứng thằn lằn

Thơ   •   04.11.2021
Ánh đèn ngủ mê man trên mặt đất Bỗng giật mình run rẩy vỡ tan tành Một quả trứng thằn lằn từ mái gác Vừa rơi trên đất rắn, giữa đêm thanh Làn vỏ mảnh thanh cao và trong trắng Đã vỡ tan như những mảnh đầu rơi Trong không khí trĩu đầy hơi yên lặng Phả

Con thức dậy

Thơ   •   05.11.2021
Chiếc giường gỗ đã lung lay Chiếu hoa cùng tuổi với ngày sinh con Sắc màn ám khói thời gian Phòng cha mẹ ở tầm thường thế thôi Bỗng dưng như có suối cười Bỗng dưng lá hát nắng soi mặt giường Bỗng dưng bát ngát nhành non Phòng cha mẹ thoáng bay hồn mù

Chim ấy, rau này

Thơ   •   05.11.2021
Con chim "bắt cột", lá "tàu bay" Đánh Pháp mười năm hóa bạn bày Nay vượt Trường Sơn đi diệt Mỹ Lại nghe chim ấy, hái rau này.

Chơi Yên Tử, nhớ Hoa Yên

Thơ   •   05.11.2021
I Giữa chiều náo nhiệt phố phường Vụt nhớ ngàn cao Yên Tử Vắng tanh vạn gốc tùng im Thiếu bóng mình đi dưới đó. II Giữa chiều Hà Nội nhớ Hoa Yên Nghìn chiều tùng xanh đứng lặng yên Mình đã về đây vui phố xá Non cao còn hướng mắt trông nhìn.

Tu hú có cần đâu?

Thơ   •   05.11.2021
Tặng cho ba con gái, nhưng riêng tặng Vàng Anh là đứa làm thơ (C.L.V.) Cẩn thận nhé! Cẩn thận nhé! Kẻo rồi có lúc mùa vải đỏ và chim tu hú Đến lúc nào, đi lúc nào, ta không biết Trời xanh, hoa mai, chim nhạn... Về lúc nào, đi lúc nào Ta chẳng

Các anh

Thơ   •   06.11.2021
Ôn Như Hầu máu chảy phía siêu hình Nguyễn Du vết thương lòng ta phí máu Yên Đổ tiếng khóc sau tiếng cười không thể giấu Và Tú Xương tiếng cười gần như mảnh vỡ thuỷ tinh... Chúng tôi thắng nơi các anh xưa bỏ cuộc. Nhưng không có các anh là điều không

Thời gian và nỗ lực

Thơ   •   05.11.2021
Đời tuổi bốn, năm mươi Mong gì hương sắc lạ Mọc chùm hoa trên đá Mùa xuân không chịu lùi.

Ngủ rừng Lào 1952

Thơ   •   04.11.2021
Anh đi Lào Hạ Lào Trung Anh đi Lào Thượng trập trùng núi cao Cuộc đời "tình nguyện" gian lao Đêm nay lại cũng gối đầu cành thông

Gắn huân chương

Thơ   •   04.11.2021
Nước cộng hòa gắn huân chương Lên áo chàm anh rách nát Dưới áo rách có trái tim đang hát Trong trái tim như có đính sao vàng

Ví dụ

Thơ   •   07.11.2021
Ví dụ sáng ấy Trỗi hy sinh ở pháp trường rồi mà không có câu thơ nào nói đến cỏ non Ví dụ sáng ấy tiếng hô của Trỗi không người nghe thấy Thì giọt máu Trỗi cứ là giọt máu Nỗi đau cứ là nỗi đau Áo trắng người anh hùng muôn đời vẫn trắng Ấy là số phậ

Chờ ngày sum họp

Thơ   •   04.11.2021
Cõi trần gian đã lâu ta rời bỏ Tình duyên xưa đành chịu dở dang thôi Em còn đến tìm chi bên nấm mộ Mà ưu tư những để lệ tràn rơi? Em về đi! Thân anh đà tan nát Hồn người dương khôn lẫn với người âm Có ai tìm trong trời khuya bát ngát Một vì sao rơi r

Theo tình nguyện quân qua biên giới năm 1952

Thơ   •   04.11.2021
Chỉ thấy núi thấy cây thấy suối Nào biết đâu biên giới là đâu Giật mình, nghe một tiếng chào Đất mình vừa vượt, đất Lào vừa sang

Im bớt màu hoa

Thơ   •   05.11.2021
Giữa Tết đoàn quân biệt thủ đô Trường Sơn chờ họ cuối đường xa Hãy im nước biếc, im màu liễu Im bới màu hoa đỏ cạnh hồ!

Chiều chiều

Thơ   •   04.11.2021
Trăng tắt lâu rồi Mà sao cánh gió Cành cao chưa rời? - Mà sao thương nhớ Vẫn còn trong tôi Xa nhau lâu rồi Chiều xưa đã tắt Chiều nay chuông chùa Vẫn còn tiễn đưa - Chiều nay tôi nhác Một lời chiều xưa Từ chiều xưa tắt... Chừ trải phương nao Những ch

Tương quan

Thơ   •   05.11.2021
Rặng vải bên sông Trái đã ướm hồng Chỉ chờ một tiếng chim thôi Là trái ngọt Tu hú ơi, sao mày chưa chịu hót Màu đỏ nóng lòng, mày biết hay không? Tiếng chim chói ngời ở cổ Chỉ chờ cho sắc đỏ chín muồi Là ngọc xổ Chỉ chờ cho màu hồng ngọt lự Tiếng ch

Người thợ chạm

Thơ   •   05.11.2021
Đâu vương triều? Đâu là Mạc, đâu là Lê? Còn lại đây người tấm trần trên thớ gỗ Nét dao chạm quên mất mặt rồng vua chúa Chỉ để lại hoa người và một lá sen ch

Gió mùa đông bắc

Thơ   •   05.11.2021
Tự lúc em ra đi, hai lần gió mùa đông bắc thổi qua phòng Lần trước lạnh vừa, lần sau lạnh gắt Ở đất nước đánh giặc này, ta chỉ sợ gió mùa không sợ giặc Chỉ sợ lòng mình, ai sợ gió mùa đông.

Quả vải vào mùa

Thơ   •   05.11.2021
Mới gần đã vội chia xa Không ăn quả vải vào mùa cùng anh Trái hồng khuất lấp cành xanh... Còn lưu quả chót trên nhành chờ em

Ra hoa và đậu củ

Thơ   •   05.11.2021
Anh không cần ánh sáng dài ngày để ra hoa Giờ chỉ cần ánh sáng ngắn ngày để mà đậu củ Tuổi năm mươi, anh đi vào chất bột của mình không thích phù hoa Rễ trong đất cần âm âm mà tích tụ.

Cái sọ người

Thơ   •   02.11.2021
Này chiếc sọ người kia, mi hỡi! Dưới làn xương mỏng mảnh của đầu mi Mi nhớ gì, tưởng gì trong đêm tối? Mi trông mong ao ước những điều chi? Mi nhớ đến cảnh pháp trường ghê rợn Sọ muôn người lần lượt đuổi nhau rơi? Hay mi nhớ những đêm mờ rùng rợn Hồ

Cờ lau Đinh Bộ Lĩnh

Thơ   •   05.11.2021
Tôi chỉ là nhà thơ cưỡi trâu Đánh trận giặc cờ lau Thế mà không đâu Gặp Thập nhị sứ quân đầu rừng cuối quận Thành ra người dẹp loạn Rồi làm tướng làm vua Lắm chuyện nhức đầu Cho tôi về với cành lau Vàng vọ Về với con trâu nghé ngọ Có cặp sừng bỡ ngỡ

Cách chia

Thơ   •   04.11.2021
Mười năm chiến đấu ở miền Trung Tôi ngỡ như lòng đến phía Nam Đất nước cách chia, tình vậy đó Những miền chưa biết, vẫn về thăm

Tái ngũ

Thơ   •   07.11.2021
Nhớ thằng bạn cùng quê Hẹn đánh xong giặc về Cùng tắm sông một bữa Tao đã về rồi đó Mộ mày còn trong kia. Sông đỏ lừng tu hú Sông xanh rờn bóng tre Đợi mình như tuổi nhỏ Mày đâu mày chẳng về! Tao về chưa ấm chỗ Đã chiến tranh lại rồi Đã chiến tranh l

Cành hoa nhỏ

Thơ   •   04.11.2021
Chỉ một nhành hoa.                    Tôi sững sờ: Đất này xưa giặc chiếm, không hoa Tôi vui lòng đổi trăm người khác Lấy nhánh hồng đây, nở chậm mùa

Tiếng vang

Thơ   •   07.11.2021
Nửa thế kỷ rồi, tóc sắp bạc rồi Tôi còn nghe tiếng vang trong nhà Văn miếu Cậu bé lên tám là tôi hú một tiếng dài Và các vách tường từ dĩ vãng lạnh tanh Vang vang đáp lại Làm tôi ù té chạy Nghe hồn ma Văn miếu đuổi theo... Tôi vào đời lại cất tiếng v

Tàu đi

Thơ   •   04.11.2021
Cảm động thay những con tàu xưa ra đi nay lại rủ nhau về Chưa đến đây bao giờ, con tàu nay lại đến Khác đất, khác màu da, không quen trời và lạ bến Nhưng ăn một miếng than chốn này, xứ Mỏ hóa thành quê Vòng vây chiến lược của Mỹ bằng súng hay bằng và

Khúc ca chiều

Thơ   •   04.11.2021
Nắng hiền lành như một màu lụa cũ Che gốc già, màn lá xanh buông rủ Ngày chiều chiều, từng trút gió không hương Lên cành cao khôn gợi dậy bụi đường Ôi im lặng vẫn ôm nàng bất diệt Chiều muôn thuở ngại ngùng cơn khóc biệt Hồn bao la mời mọc những tình

Chèo tiễn biệt

Thơ   •   06.11.2021
Có lẽ ta từng ly biệt nhau Tự thời xưa xửa                         Trái tim đau Vẫn chưa lành hẳn. Nay em hát Bèo giạt mây trôi,

Cuộc vui trong dinh Độc Lập

Thơ   •   05.11.2021
Quân đội quốc gia giết chết một trăm ba mươi mốt thường dân trong một trận càn Những người không vũ khí Và "Sài Gòn hoa lệ" Phải nghiêng mình liên hoan       "Quân đội quốc gia" duyệt binh hùng vĩ &

Hương sen

Thơ   •   06.11.2021
Anh có cho tôi làm hoa sen không, tôi trong lý lịch có bùn? Thân phận người mà, ai chả có bùn đen? Giết chết một mùi hương, dễ thôi, cứ quậy bùn lên để giết Nhưng vượt lên bùn, sen cứ ngát hương s

Và ong

Thơ   •   05.11.2021
Nhà thơ như con ong biến trăm hoa thành một mật Một giọt mật thành, đòi vạn chuyến ong bay Nay rừng nhãn non Đoài, mai vườn cam xứ Bắc Ngọt mật ở đồng bằng mà hút nhị tận miền Tây.

Hương lúa hương rừng

Thơ   •   05.11.2021
Ngủ yên cả cánh đồng Chỉ còn hương lúa thức Mang lòng theo hương bay Đến tận người đánh giặc. Hương rừng vào trạm gác Hương gì ? Ai biết tên Nhớ một mùa hái gặt Mà chiến trường ngỡ quên.

Hoa những ngày thường

Thơ   •   05.11.2021
Tặng Vũ Thị Thường Em ơi, chớ cười anh nhé! Sao đi sông rộng đèo cao Mà tấm lòng riêng vẫn nhớ Hoa ngày ta ở bên nhau Căn phòng nho nhỏ hai ta Hoa hồng mọc bên cửa sổ Mỗi ngày lại mỗi ngày qua Mỗi ngày thắm đượm hương hoa Em ơi! Em chớ có cười Anh vẫ

Thà nó cứ là thằng mất dạy

Thơ   •   05.11.2021
Nó rơi xuống từ chín nghìn thước cao Trước mặt những người dăm phút mới đây bom nó nhắm vào Kêu khát và gào xin dược uống Mặt mếu máo, tay trỏ vào cổ họng Rót cho nó một chén trà, ngỡ nó uống ngay Không, nó kính cẩn nâng trà với cả hai tay Nâng quá

Chuỗi đêm sầu

Thơ   •   04.11.2021
Lắng nghe em sóng sầu dâng điện Quảng Giọt sao mờ đua nhỏ xuống trần gian Nhìn đây em địa cầu tràn ánh sáng Như chìm sâu, chìm mãi trong đêm sương Thấy chăng em đàn cây đua rủ bóng Bên đồi xa trơ trọi Tháp Chàm xưa Nghe chăng em thời gian giương cánh

Xóm cũ

Thơ   •   04.11.2021
Xóm cũ, em đi, anh chẳng lại Nơi yêu, ai dám đến hai lần Công tác nay về nơi xóm cũ Không em, nhưng đã có tình dân...

Về quê cũ

Thơ   •   06.11.2021
Tôi thu dọn đời mình như người sắp về quê cũ Chả cần gì thêm Chừng này đã đủ Chừng này thương, chừng này giận dữ Chừng này hoa, chừng này bão tố Đi bình yên Mừng rằng từ đêm đặc đêm đen Có một ngày, một kiếp chói lòa trong vũ trụ Phung phí, tiêu xà

Gửi Kiều cho em năm đánh Mỹ

Thơ   •   05.11.2021
Hai trăm năm ngày kỷ niệm Nguyễn Du Pháo sáng đốt trên nhà của Nguyễn Em có yên tâm để đọc Truyện Kiều Buổi trăng lửa chếch soi tiền tuyến? Gió mùa thu xào xạc hoa lau Anh qua nhà của Nguyễn chả dừng lâu Nhớ đến Nguyễn, ngước nhìn Hồng Lĩnh vậy Bến p

Côn Sơn

Thơ   •   05.11.2021
Côn Sơn thơm mùi hoa đại Thơm từ thời Nguyễn Trãi đến thời ta Giữa trưa vắng trắng ngời chân núi Như oan khiên lọc rồi nay đã kết thành hoa

Lá bàng rơi

Thơ   •   07.11.2021
Năm hết đến nơi Lá bầm quá nửa Một đêm em rét dữ Thì lá bàng anh rơi. Lá bàng rơi đầy sân Sáng phòng ta mở cửa Cây trơ những đường gân Thời gian đi qua đó. Hết năm hết năm rồi Những năm làm ra đời Câu thơ đang viết dở Mà lá bàng cứ rơi.

Hương trái đất

Thơ   •   05.11.2021
Ăn phải bùa các nhà thơ, ta yêu trái đất đến trăm lần Dẫu hóa thành hương bay đi còn quyến lại Dù có thể sống triệu năm ở Kim tinh Hùng tinh hay sao Chổi Để được một ngày trên trái đất hoá tình nhân.

Nghĩ về nghề, nghĩ về thơ, nghĩ...

Thơ   •   05.11.2021
Thơ, đong từng ngao nhưng tát bể Là cái cân nhỏ xíu lại cân đời. Thơ không phải chỉ đưa ru mà còn thức- tỉnh Không phải chỉ "ơ hời" mà còn đập bàn, quát tháo lo toan. Đóng bài thơ như cái cọc vào đời để chống nước trôi xuôi Làm cho mọ

Đừng ngăn cản

Thơ   •   06.11.2021
Khi anh gần chạng vạng Thì có người bình minh Đừng lấy hoàng hôn anh ngăn cản Ban mai của họ sinh thành

Chính uỷ

Thơ   •   07.11.2021
Học bảy ngày triết học Đi mười năm chiến trường Đánh giặc ngoài trăm trận Tóc xanh giờ điểm sương

Con tập nói

Thơ   •   05.11.2021
Ngày ngày con dậy sớm sao... Bi bô trăm tiếng, tiếng đầu gọi cha Ngỡ đời trở lại tuổi thơ Mượn môi con gọi lòng cha mỗi ngày Tiếng "rơi" cùng với tiếng "cầm" Tiếng "hoa" đẹp mắt, tiếng "chăn" ấm lòng Cha dùng q

Dây thép gai

Thơ   •   05.11.2021
Con bướm sà vào bụi hoa dại bên đồi Vụt lên, bay mất Suýt nữa cánh mày bị đứt Nấp dưới cành hoa là một bụi gai Cái giây thép gai đồn giặc Sống lâu hơn cả bọn giết người Xương thịt chúng tan vào bụi đất Gai ghiếc đang còn, vẫn cứ sống dai Gai, gai, ga

Ích gì?

Thơ   •   05.11.2021
Khéo rồi mất giống bò sữa, họa mi, ngựa đua, gà chọi... Khó gì? Ta không giữ, không nuôi thì nó mất Giống các nhà thơ cũng vậy Giống chồn xạ hương không ai gặp Tuyết trên non cao không ai thấy Giống nàng Tiên, ông Bụt hiện trong mơ... Mà chả cần ai g

Tiếng hát thằng điên trong dinh Độc Lập

Thơ   •   04.11.2021
Ngô thuốc độc nói:       Thuốc độc này tốt lắm!       Dân ăn vào là chết ngay!       Lương tâm Ngô, Ngô đã giết!       Hoan hô

Đảo nhớ đất liền

Thơ   •   07.11.2021
Loạn xạ én chiều bay Bể im lìm bát ngát Gởi lòng về trong đất Quê mẹ dưới chân mây

Trường Sơn

Thơ   •   04.11.2021
Những ngày Trường Sơn Cao đèo thẳm suối Hút đường quạnh lối Rừng dài núi mỏi Xanh con mắt rờn Tiếng ve dắng dỏi Trăng rừng chon von Ve dài như núi Trăng đi mặt mòn Mặt người mặt trăng Tiếng cười bóng lửa Hắt hiu gió khói Lạnh hơi đồng bằng... Ba lô c

Trời đẹp

Thơ   •   06.11.2021
Trời đẹp quá! Không là tôn giáo mà anh chắp tay anh lại, Nhắm mắt anh cho khỏi chói con ngươi vì sắc đẹp của đời. Mùa thu ơi! Mùa thu khôn thể với Cả sắc trời như viên ngọc sắp buông rơi.

Từ thế chi ca (II)

Thơ   •   06.11.2021
Có thể là trái đất mất anh hơn là anh mất nó Nó mất anh như mất một hạt bụi có nghĩa gì? Còn anh ngày mai khi đã là linh hồn, anh vẫn nhìn thấy nó Cha vẫn nhìn thấy con, thấy mẹ, thấy khu vườn Có điều ở thế giới ấy trong sáng, người ta không đau, khô

Chia

Thơ   •   05.11.2021
Em đi về phía ấy Anh chia cho nỗi buồn Chia cho cơn mưa nhỏ Và nắng quái chiều hôm Một cái hôn ban sáng Thành cơn mưa buổi chiều Chia cho cơn mưa ấy Ðể xa rồi em yêu Tia nắng ấm gần nhau Xa nhau thành nắng quái Chia làm gì nắng ấy Ðể xa rồi em đa

Cỏ nghĩa trang

Thơ   •   04.11.2021
A Bãi tha ma. Đất ấm hơi người Cỏ mùa xuân lên tốt quá! Thấy cỏ mượt, dê vào gặm cỏ Có dê vào, đàn em bé đến đùa chơi Giữa hai hàng bia, em bé học Vôi trắng hàng bia dây vết mực Bài học đây chép ở sách bên ngoài "I-tờ... tờ-i-ti... sản xuất!&q

Về thăm xứ Huế

Thơ   •   06.11.2021
Thơm ngát mùa sen trắng cổ thành Về thăm xứ Huế chỉ mình anh Lăng vua hoa đại rơi đầy lối Chen bóng cành hoa, chỉ bóng mình.

Trung thu 69

Thơ   •   05.11.2021
Mùa thu đầu thiếu Bác Đau một sắc trăng ngời Bác để vầng trăng sáng Vui triệu cháu mồ côi.

Chim vít vịt

Thơ   •   05.11.2021
I Vít vịt Mưa hay không là không mưa? Những đồng chiêm khô khốc Cửa sổ phòng ta Ở quá xa Không thấy mùa chiêm mất Những nhành lan nhan sắc Nở mùa hoa Che mắt Vít vịt Tiếng chim chiều Như trách móc Lòng ta II Vít vịt Những cánh đồng chiêm nẻ nứt Thươ

Đọc “Bất khuất”

Thơ   •   05.11.2021
Giật mình thấy một sắc không xanh Cửa tối phòng giam mở rộng rinh Trời biếc vốn quen từ thuở bế Bây giờ vào ngục, xót lòng Anh. Đối thoại mới về câu chuyện cổ - Anh ơi, mụ yêu tinh đã làm cho suối thương yêu trở       

Vọng chung châu

Thơ   •   04.11.2021
Sông thì rộng, nước thì sâu Non giăng những chớp xanh sầu đến em Nhớ thương ruột yếu tơ mềm Ngút tuôn ngọn nước, nỗi niềm buông theo Lên cao với đỉnh mây đèo Dăm ba bóng khói, ít nhiều tình thương

Tứ tuyệt

Thơ   •   05.11.2021
Uốn cả hồn anh thành tứ tuyệt Kẹt trong hõm đá voi quỳ chân Đã đưa ngà được lên trăng sáng Vòi chửa buông xong để uốn vần.

Mây của hoa

Thơ   •   05.11.2021
Màu trắng là màu mây của em Trắng trời anh lại nhớ em thêm Em đi muôn dặm như về chậm Chỉ lấy màu mây trắng nhắn tin.

60 tuổi một nhà thơ lưu vong nước Thổ

Thơ   •   05.11.2021
Một người tù làm ta phá cửa các nhà giam Một kẻ lưu vong gắn lòng ta vào đất nước Một trái tim đau chia phần cho ta hạnh phúc Một tiếng thét căm thù làm ta muốn yêu thương Hỡi cây xanh, nghiêng bóng mát che người Giấc mơ đau của người xa Tổ quốc Và g

Đừng quên

Thơ   •   05.11.2021
Nửa nước hòa bình Nửa nước chiến tranh Cứ trong hai câu thơ Việt Nam Một còn đang rách xé Cứ trong hai dòng sông, dãy núi Việt Nam Một đang cày lên vì đạn Mỹ Đừng quên Chớ nhân danh hoa hồng của những công viên Nhân danh tình yêu, nhân danh gối cướ

Hoa tháng ba

Thơ   •   05.11.2021
Tháng ba nở trắng hoa xoan Sáng ra, mặt đất lan tràn mùi hương Không em anh chẳng qua vườn Sợ mùi hương... sợ mùi hương nhắc mình!

Sao (2)

Thơ   •   07.11.2021
Nào chúng ta có được thông báo tận tường về ngôi sao chiếu mệnh đời ta Có khi nó đã lạnh rồi mà ta cố tình nhấp nháy Dễ gì anh và tôi cùng một thiên hà Huống nữa tôi một ngôi sao khác, anh một ngôi sao khác Gặp giữa quãng trời rồi phút chốc muôn trù

Thăm bia liệt sĩ Nam Ninh

Thơ   •   04.11.2021
Trong đá hoa trắng ngời bia liệt sĩ Hồn anh nhìn thành phố hồng hồng nằm ngủ dưới chân Những vành hoa đến nghiêng mình trong đá Nhắn: sau anh, đời đã bắt đầu xuâ

Xe sợi

Thơ   •   05.11.2021
Em lên năm xe sợi giữ nhà Bố ở chiến trường, mẹ đi chợ vắng Ngón tay nhỏ đè lên dòng sợi trắng Cái xa quay êm êm cho em khỏi khóc mà.

Đông Kisốt

Thơ   •   06.11.2021
Quá nhiều bất công Tội ác trùng trùng Chả hiệp sĩ nào buồn xách gươm lên ngựa Gươm muốn làm lành cùng cối xay Bảo là nó không xay người Mà chỉ là xay gió! Đuynxinê khuyên chàng thúc thủ Đừng ăn cơm nhà, đi làm các chuyện vô công! Xăngsô tìm nơi ngủ T

Hồi ký bên trang viết

Thơ   •   07.11.2021
Tôi tiếp cận trang giấy ngày mười sáu tuổi Bây giờ sáu ba Cái trang mơ ước một đời chưa với tới Dần xa Tôi như người xâu sợi chỉ vào cây kim ngay trước mặt Chỉ sắp lọt rồi. Kim bỗng lùi xa Tôi bước lên một bước. Kim lùi thêm một bước Ấy thế mà hết mộ

Dã tràng có ích

Thơ   •   05.11.2021
Dã tràng xe cát biển đông Nhọc lòng mà chẳng nên công cán gì (Ca dao cổ) Con dã tràng nghe tôn giáo bể Nghe sấm truyền của sóng giảng hư không Dã tràng vẫn làm thơ, mặc kệ Vê hạt cát thời gian, chọi lại với Vô Cùng Sao lại bảo "dã tràng

Lặng im thì mới nghe

Thơ   •   05.11.2021
Lặng im Lặng im thì mới nghe Nhựa đong đầy các nhánh Như hồn anh đầy em Lặng im Lặng im thì mới tỏ Nhánh đang hút từ sâu Cái làm nên nụ đỏ. Nghe, mùa xuân, nghe nghe Lặng im mà mọi chỗ Cái im giữa lòng ta Cũng là mùa xuân đó Nếu lòng ta thiế

Tháp Bay-on bốn mặt

Thơ   •   05.11.2021
Anh là tháp Bay-on bốn mặt Giấu đi ba, còn lại đấy là anh Chỉ mặt đó mà nghìn trò cười khóc Làm đau ba mặt kia trong cõi ẩn hình

Bể và Người

Thơ   •   05.11.2021
I Ai nói hết những đại dương trong đời của Bác Những bể cuồng, tàu đến buông neo Những bể lặng, đón vầng dương mọc, Tuổi thanh xuân, Người nghe những thủy triều Ngôi nhà sàn giữa vườn hoa mộc Khi sao lên có dáng con tàu Bác lên boong trắng ngời râ

Gửi nhà thơ lớn Chi-lê: Pa-lơ-lô Nê-ru-đa

Thơ   •   05.11.2021
Giữa một ngày vui mà tôi chẳng dám vui Vì tôi biết anh đang đau khổ Tôi giận giữ giữa ngày giận dữ Anh đang trăm lần giận dữ hơn tôi Giữa lúc anh ta định biết dây đồng thành những giấy tơ Chúng nó đem đất hoa làm ra đất máu A-gien-đê chết rồi Nhưng A

Sau cơn bom, hoa sữa

Thơ   •   05.11.2021
Khi bom dứt, em thành hoa sữa Nở bừng hương. Chỉ có anh nghe Anh trở thành phố xá để thấm mùi hương em các ngõ Và chính vì vết thương anh, mà hoa sữa lại về.

Ấy

Thơ   •   06.11.2021
Năm ấy, ngõ ấy, mặt người ấy, hoa đào ấy, gió đông ấy, thơ Thôi Hộ ấy, và mùa thôi ủng hộ ấy, lòng người chảy trôi mặc dù câu thơ tồn tại ấy, sự phục hồi của hoa đào năm ngoái ấy, cái hồn ma của ngõ cũ năm xưa ấy, sự vắng tanh vắng ngắt của mặt ngườ

Rừng xuân

Thơ   •   04.11.2021
Khi đến cùng ta bày cuộc Sắc Ra đi đề lại cánh hoa Không Rừng Xuân mộng lá thay chim bướm Hư ảo còn hơn phấn bụi lòng