Đêm trăng hỏi bóng
Đêm lơ lửng mình cùng trời đứng, Mình hỏi trời, trời lửng làm thinh. Trên trăng, dưới nước, giữa mình, Thôi thời với bóng tự tình vân vi... Khen cho bóng thực tay lanh đỡ, Chưa dứt câu đã mở miệng rồi. Rằng: "Ai như nghĩa ông tôi, Khi đi, khi đứ
Nội dung bài thơ: Đêm trăng hỏi bóng
Đêm lơ lửng mình cùng trời đứng,
Mình hỏi trời, trời lửng làm thinh.
Trên trăng, dưới nước, giữa mình,
Thôi thời với bóng tự tình vân vi...
Khen cho bóng thực tay lanh đỡ,
Chưa dứt câu đã mở miệng rồi.
Rằng: "Ai như nghĩa ông tôi,
Khi đi, khi đứng, khi ngồi theo ông.
Sao ông vẫn hình dung buồn bã?
Khiến cho tôi rầu rã vì ông.
Điều gì uất kết ở trong,
Xin ông kể thực nỗi lòng tôi nghe!"
– "Ừ muốn nói, nhưng e đêm ngắn,
Lời quá dài thêm bận lòng ngươi;
Lạ lùng cho mụ bà trời
Thình lình đẻ rớt một người là ông.
Oa một tiếng non sông nứt nẻ,
Nối Rồng Tiên xin kể một người.
Sáng hai mắt, tỏ hai tai
Khuôn thân bảy thước khá dài, khá to.
Đầu óc vân tròn vo sâu hoáy
Râu mày xem dáng thảy nam nhi.
Mĩ Âu đất há chật gì?
Tình cờ sinh ở Trung Kỳ Việt Nam!
Sao chẳng điếc, chẳng câm cho rảnh?
Sao hay mang, hay gánh hoài hoài?
Chân không, sao muốn đá trời?
Tay không, sao muốn lấp trời dời non?
Lưỡi khua mõ chẳng mòn sao nhỉ?
Ruột quay tơ chẳng nghĩ gì sao?
Gân đồng xương sắt thế mà?
Đành cho muôn sặt (tên) bắn vào bia thân?
Sao mãi mãi phong trần không đã.
Mà gan vàng dạ đá trơ trơ?
Ích gì nghĩ vẩn nghĩ vơ
Nghĩ mình, mình luống ngẩn ngơ tháng ngày.
Chẳng ích gì sao hay làm mãi?
Làm mãi sao chẳng cái gì thành?
Tại ai? Hay tội tại mình?
Tại mình? Hay cũng sự tình tại ai?"
Bóng nghe hỏi, thở dài mà nói:
– "Kể đầu đuôi, thưa tội tại ông
Miệng đời độc ngọt gian nồng
Sao ai lừa gạt mà ông nghe liều?
Ông xem xét còn nhiều hờ hững
Việc trăm năm tưởng những rày mai,
Lòng ai, ông tưởng như ai
Biết đâu rắn rết hươu nai đầy đường!
Người khôn khéo ông càng thua vụng,
Trước bầy ma phun giọng phật linh.
Ngu sao chúng trọc mình thanh,
Cuồng sao chúng tuý mình tinh là gì?
Ông chẳng thấy thời này danh giá,
Chẳng gì hơn xe ngựa lâu đài?
No cơm, ấm áo là rồi,
Ai còn nghĩ đến việc ngoài thân gia?
Dù lịch sử ông cha, thây kệ,
Nhục hay vinh họ kể gì đâu?
Việc gì ông cứ bo bo,
Trong thiên hạ kể rất ngu ai bằng.
Ông thử dắt nường trăng xuống hỏi,
Xem như lời tôi nói phải không?"
Nghe lời lòng lại dặn lòng:
Đã xe trước đổ, còn hòng xe sau.
Bóng hỡi bóng, giùm nhau tính rốn,
Còn sau này với bạn tâm tri!
Vừng trăng vừa ẩn non Tây,
Trần đông lừng lựng lại mày với ta.
Bài thơ Đêm trăng hỏi bóng của tác giả Nhà thơ Phan Bội Châu - 潘佩珠, Phan Văn San, được trích dẫn nguyên văn từ các nguồn chính thống và đã kiểm chứng.
Nhà thơ Phan Bội Châu - 潘佩珠, Phan Văn San
Nghệ danh: Phan Bội Châu
Tên thật: Phan Bội Châu 潘佩珠, Phan Văn San
Xem thêm: Tiểu sử Tác giả Phan Bội Châu - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác
Tác giả Phan Bội Châu, Thơ Phan Bội Châu, Tập thơ tiếng Việt
Nhất gian nan khốn khổ trường học anh hùng
Văn tế cụ Thai Xuyên Trần Quý Cáp
Thuyền đêm trời lụt tứ tuyệt bài 3
Xem gương trong lúc bệnh bài 1
Đêm mưa thương người bán bánh rao bài 1
Tạ ơn người cho lịch năm mới bài 2
Đêm mưa thương người bán bánh rao bài 2
Giang hồ mãn địa nhất ngư ông bài 1
Ngồi dưới cây tùng tức cảnh bài 2
Văn tế Mai Sơn Nguyễn Thượng Hiền
Giang hồ mãn địa nhất ngư ông bài 2
Đêm trăng lên núi Ngự Bình bài 1
Than thở một mình tính không ngủ được bài 3
Ngồi thuyền đụng trời mưa, trách trời
Tạ ơn người bạn gái cho cái bao đầu
Than thở một mình tính không ngủ được bài 2
Lấy anh thì lấy, nằm chung không nằm
Hoạ bài “Vịnh bức dư đồ rách” của Tản Đà bài 2
Câu đối điếu cụ nghè Tập Xuyên Ngô Đức Kế
Thuyền đêm trời lụt tứ tuyệt bài 10
Thuyền đêm trời lụt tứ tuyệt bài 1
Tượng vôi đứng trước cửa đền sập