BÀI THƠ HAY

Tác giả Nguyễn Công Trứ - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác

Thơ   •   Thứ sáu, 22/10/2021, 17:36 PM

Tác giả Nguyễn Công Trứ - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác

Nghệ danh: Nguyễn Công Trứ

Tên thật: Nguyễn Công Trứ

Đôi nét về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Công Trứ

Nguyễn Công Trứ (Chữ Hán: 阮公著, 1778-1858) tự Tồn Chất (存質), hiệu Ngộ Trai (悟齋), biệt hiệu Hi Văn (希文).

Ông sinh ngày mồng 1, tháng 11, năm Mậu Tuất (tức ngày 19 tháng 12 năm 1778) tại huyện lỵ Quỳnh Côi, phủ Thái Bình. Thân phụ là Ðức Ngạn Hầu Nguyễn Công Tuấn quê ở làng Uy Viễn, nay là xã Xuân Giang, Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, tri phủ Tiên Hưng – Thái Bình, thân mẫu là Nguyễn Thị Phan, con gái quan Quản nội thị tược Cảnh Nhạc Bá dưới triều vua Lê – chúa Trịnh. Nguyễn Công Trứ mất ngày 14/11 năm Mậu Ngọ (tức ngày 7/12/1858), thọ 80 tuổi tại quê nhà làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân.

Nguyễn Công Trứ làm quan qua các đời vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức. Ông nổi bật về việc khai hoang, mộ dân ở trung châu miền Bắc Việt Nam, và lập nhiều chiến công trong việc đánh dẹp các cuộc nổi dậy chống triều đình và trong Chiến tranh Việt–Xiêm (1841–1845).

Từ nhỏ cho đến năm 1819, ông sống nghèo khó và chính trong thời gian này, Nguyễn Công Trứ đã có điều kiện tham gia sinh hoạt hát ca trù vốn khá phát triển ở làng Cổ Đạm gần làng ông. 

Theo Wikipedia, từ nhỏ ông nổi tiếng học giỏi, hay thơ văn, tính cách phóng khoáng. Lớn lên trong những năm cuối của nhà Tây Sơn, đến đầu nhà Nguyễn, sau bao lần lận đận "lều chõng", mãi đến năm 41 tuổi (1819), Nguyễn Công Trứ mới thi đậu giải nguyên (1820–1847) làm quan dưới triều Nguyễn.

Lần đầu tiên xuất chinh, Nguyễn Công Trứ giữ chức hành tẩu ở Quốc sứ quán (1820). Sau đó ông liên tiếp giữ các chức Tri huyện Ðường Hào, Hải Dương (1823), Tư nghiệp Quốc Tử Giám (1824), Phủ Thừa phủ Thừa Thiên (1825), tham tán quân vụ, rồi thăng Thị lang Bộ Hình (1826). Năm 1828, Nguyễn Công Trứ thăng Hữu Tham tri Bộ Hình, sang chức Dinh điền sứ. Năm 1832 ông được bổ chức Bố chánh sứ Hải Dương, cùng năm thăng Tham tri Bộ Binh, giữ chức Tổng đốc tỉnh Hải An.

Năm 1840 giữ chức Tả Ðô Ngự sử viện đô sát, kiêm Tham tri Bộ binh, tán lý cơ vụ đồn trấn Tây. Năm 1845 làm chủ sự Bộ hình, năm 1846 làm quyền án sát Quảng Ngãi, được 2 tháng, ông lại đổi ra làm Phủ Thừa phủ Thừa Thiên, đến năm 1847 thăng làm Phủ doãn phủ Thừa Thiên. Năm 1848, Tự Đức nguyên niên, Nguyễn Công Trứ xin về hưu.

Cuộc đời ông là những thăng trầm trong sự nghiệp. Ông được thăng thưởng quan tước nhiều lần vì những thành tích, chiến công trong quân sự và kinh tế, tới chức thượng thư, tổng đốc; nhưng cũng nhiều lần bị giáng phạt, nhiều lần giáng liền 3-4 cấp như năm 1841 bị kết án trảm giam hậu rồi lại được tha, năm 1843 còn bị cách tuột làm lính thú,…

Năm Tự Đức thứ hai 1848, ông nghỉ hưu với chức vụ Phủ doãn phủ Thừa Thiên. Trong sách "Đại Nam liệt truyện", Tập 3, Truyện các quan có nhận xét về ông:

“Công Trứ là người trác lạc, có tài khí, có tài làm văn, càng giỏi về quốc âm, làm ra thi ca rất nhiều, khí hào mại, phổ đầy ở trong âm luật; đến nay hãy còn truyền tụng. Trứ làm quan thường bị bãi cách rồi được cất nhắc lên ngay; tỏ sức ở chiến trường nhiều lần lập được công chiến trận. Buổi đầu Trứ lĩnh chức doanh điền, sửa sang mới có trong một năm mà các việc đều có đầu mối, mở mang ruộng đất, tụ họp lưu dân, thành ra mối lợi vĩnh viễn. Khi tuổi già về nghỉ, tức thì bỏ qua việc đời, chơi thú sơn thuỷ, trải sơn 10 năm có cái hứng thú phớt thoảng ra ngoài sự vật. Đến người ta, phần nhiều tưởng đến phong độ khí thái của ông. Sau khi Trứ mất, các huyện ấp do ông lập ra đều đựng đền để thờ.”

Nguyễn Công Trứ sáng tác hầu hết bằng chữ Nôm. Thể loại ưa thích của ông là hát nói (hát nói là một điệu của ca trù nên có người còn gọi chung là ca trù). Hát nói đã khá phổ biến từ các thế kỉ trước, nhất là cuối thế kỉ XVIII, song Nguyễn Công Trứ là người đầu tiên đã có công đem đến cho hát nói một nội dung phù hợp với chức năng và cấu trúc của nó. Thơ văn của ông chỉ còn khoảng 150 bài, nhiều nhất là ca trù và thơ Nôm.

Một số tác phẩm tiêu biểu về thơ ca của Nguyễn Công Trứ

  • Bài Ca Ngất Ngưởng
  • Chí Làm Trai
  • Vịnh Cây Thông
  • Chí Nam Nhi
  • Đi Thi Tự Vịnh
  • Hàn Nho Phong Vị Phú
  • Kẻ Sĩ
  • Tự Tình
  • Trò Đời
  • Cầm Kỳ Thi Tửu

 

icon Tác giả Nguyễn Công Trứ,Thơ Nguyễn Công Trứ

Tổng hợp

Tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Công Trứ

Tuổi già cưới vợ hầu

Thơ   •   27.10.2021
Trẻ tạo hoá ngẩn ngơ lắm việc Già Nguyệt ông cắc cớ trêu nhau Kìa những người mái tuyết đã phau phau Run rẩy kẻ đào tơ còn mảnh mảnh Trong trướng gấm ngọn đèn hoa nhấp nhánh Nhất toạ lê hoa áp hải đường Từ đây tạc đá ghi vàng Bởi đâu, trước lựa tơ ch

Vịnh mùa thu

Thơ   •   27.10.2021
Trời thu phảng phất gió chiều, Mây về Ngàn Hống buồm treo ráng vàng. Sang thu tiết hơi may hiu hắt, Cụm sen già lã chã phai hương. Sương giày giậu trúc đóa hoa vàng, Son nhuộm non đào cành lá đỏ. Lãnh vũ như ti trùng chức dạ, Tình thiên tác chỉ nhạ

Công khai thác

Thơ   •   27.10.2021
Nhi kim thuỷ hữu Dinh điền sứ Phụng chỉ khai sơn hải chi nhàn điền Sơn giai kim nhi hải giai tiền Ngưỡng thánh đức như sơn như hải Bể bạc vờn lên tay ngũ bái Non vàng đứng dậy chúc tam hô Quân tư chiêm bái hải trường lưu Thần tiết kiên trinh sơn tự

Chức phận kẻ trượng phu

Thơ   •   27.10.2021
Vũ trụ chức phận nội, Đấng trượng phu một túi kinh luân. Thượng vị đức, hạ vị dân, Nên nỗi phải xuất thân mà gánh vác. Có sự nghiệp, đứng cùng trời đất, Không công danh, nát với cỏ cây. Chí tang bồng hồ thỉ dạ nào khuây, Phải hăm hở ra tay kinh tế. N

Quen thú vẫy vùng

Thơ   •   27.10.2021
Hồ thỉ đã quen tay vũ trụ, Cầm thư chi lạ mặt quan hà. Túi giang sơn bốn bể cũng là nhà, Nền vương thổ cả trong trời đất Việt. Ví chẳng điền viên vui tuế nguyệt, Thì đem thân thế hẹn tang bồng. Kém gì nam bắc tây đông, Đường thư kiếm vẫy vùng cho khắ

Vịnh đồng tiền

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Hôi tanh, chẳng thú vị gì, Thế mà ai cũng kẻ vì, người yêu! Nói: Tạo vật bất thị vô để sự, Bòn chài ra một thứ quấy chơi. Đủ vuông tròn tượng Đất, tượng Trời, Khẳm hoạ phúc, nguy, yên, tử, hoạt. Chốn kim môn, nơi tử thát, Mặc phao tuồng, không

Chơi là lãi [Vịnh nhân sinh]

Thơ   •   27.10.2021
Ôi, nhân sinh là thế ấy, Như bóng đèn, như mây nổi, như gió thổi, như chiêm bao. Ba mươi năm hưởng thụ biết chừng nào, Vừa tỉnh giấc nồi kê chưa chín. Vật thái mạc cùng vân biến huyễn, Thế đồ vô lự nguyệt doanh hư. Cái hình hài đã chắc thực chưa? Mà

Chơi xuân kẻo hết xuân đi (II)

Thơ   •   27.10.2021
Nhật trầm tây lĩnh, thuỷ đông lưu, Hoa khai xuân hề, diệp lạc thâu. Ngày tháng đi, dòng nước chảy mau, Lần lữa mãi cũng bạc đầu tráng sĩ. Thất thập chu nhan năng hữu kỷ, Lão thành hối bất cập như nhân. Nợ phong lưu dan díu mấy mươi lần, Thứ thi tửu l

Vịnh Thuý Kiều

Thơ   •   27.10.2021
Đã biết má hồng thời phận bạc Trách Kiều nhi chưa vẹn tấm lòng vàng Chiếc quạt thoa đành phụ nghĩa Kim lang Nặng vì hiếu, nhẹ vì tình thời cũng phải Từ Mã Giám Sinh cho đến chàng Từ Hải Cánh hoa tàn đem bán lại chốn thanh lâu Bấy giờ Kiều còn hiếu và

Vịnh Khuất Nguyên

Thơ   •   27.10.2021
Thế nhân giai tuý nhi giai trọc, Duy ngã độc tỉnh nhi độc thanh. Thuở hôn hôn ai tỏ dạ trung thành, Còn nấn ná nữa chi cho bận? Cô phẫn khí thành thiên khả vấn, Độc tỉnh nhân khứ quốc cơ không. Dòng Mịch La dù đục đục trong trong, Đèn bất dạ hãy s

Thú thanh nhàn

Thơ   •   27.10.2021
Nhân trung thụy, giác tam can nhật, Vắt chân ngồi với bạn khách cầm ca. Cuộc tỉnh say bàn rượu chén trà, Cơn đắc ý thùng thùng đôi tiếng trống. Bạch tuyết thanh cao, oanh yến lộng, Quân thiều hưởng triệt, cổ chung minh. Này tiếng đàn tinh tính tinh

Nhân tình thế thái

Thơ   •   27.10.2021
Gớm chết nhân tình thế thái, Lạt nồng coi cái túi đầy vơi! Trông tốt màu lựa ý theo hơi, Giọng thù phụng ngọt bùi rất mực. Khi trở quẻ sa mày nặng mặt, Thói đảo điên quay quắt không rời. Nghe ra thì cũng nực cười, Nghĩ lại từ đây phải chạy. Buộc chỉ

Nợ công danh

Thơ   •   27.10.2021
Giang sơn bất thiểu anh hùng khách, Gánh kiền khôn đeo nặng kẻ rừng nho. Thiên phú ngô, địa tái ngô, Thiên địa sinh ngô nguyên hữu ý. Dã thị giang sơn chung tú khí, Quả nhiên đài các xuất danh công. Hội rồng mây cho phỉ chí tang bồng, Cờ báo tiệp giữ

Chữ nhàn bài 2

Thơ   •   27.10.2021
Thiên địa vạn vật chi nghịch lữ, Bóng quang âm thấm thoát vụt qua, Kiếp phù sinh chừng một giấc Nam Kha. Nào ai chắc đeo tiền cưỡi hạc, Trước thơ ngây, sau tuổi tác. Thuở trung gian thiếu tráng có là bao, Khi tật bệnh, lúc bi sầu. Hảo tiết hoan ngu đ

Vịnh chữ tình

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Cái tình là cái chi chi? Dẫu chi chi cũng chi chi với tình. Nói: Đa tình là dở, Đã mắc vào đố gỡ cho ra. Khéo quấy người một cái tinh ma, Trói buộc kẻ hào hoa biết mấy. Đã gọi người nằm thiên cổ dậy, Lại đưa hồn lúc ngũ canh đi. Nực cười thay l

Kẻ sĩ

Thơ   •   27.10.2021
Tước hữu ngũ sĩ cư kỳ liệt, Dân hữu tứ sĩ vi chi tiên. Có giang sơn thì sĩ đã có tên, Từ Chu, Hán, vốn sĩ này là quý. Miền hương đảng đã khen rằng hiếu nghị, Đạo lập thân phải giữ lấy cương thường. Khí hạo nhiên chí đại chí cương, So chính khí đã đầy

Nhàn nhân với quý nhân [Danh chẳng bằng nhàn]

Thơ   •   27.10.2021
Cơn chếnh choáng xoay vần trời đất lại, Chốc ngâm nga xáo lộn cổ kim đi. Cái công danh là cái chi chi, Quý nhân tưởng bất như nhàn nhân quý. Thú yên hà gửi nơi thành thị, Nhớ Đông Ba, Gia Hội có hai cầu. Khi gió mát, lúc trăng thâu, Dập dìu những vă

Kiếp nhân sinh (I)

Thơ   •   27.10.2021
Ba vạn sáu nghìn ngày thấm thoắt, Từ mọc răng cho tới bạc đầu. Cõi nhục vinh góp lại chửa bao lâu, Ngồi thử ngẫm thợ trời kia khéo quá! Núi tự tại, cớ sao sông bất xả? Chim thì lông, hoa thì cánh, công đâu tạo hoá khéo thừa trừ. Từ nghìn trước đến ng

Gánh gạo đưa chồng

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Con cò lặn lội bờ sông, Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non. Hát nói: Lộ diệc vũ trùng trung chi nhất, Thương cái cò lặn lội bờ sông. Tiếng nỉ non gánh gạo đưa chồng, Ngoài nghìn dặm một trời một nước. Trông bóng nhạn bâng khuâng từng bước, Ng

Vịnh Tiền Xích Bích

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Gió trăng chứa một thuyền đầy, Của kho vô tận biết ngày nào vơi? Nói: Ông Tô tử qua chơi Xích Bích, Một con thuyền với một túi thơ. Gió hiu hiu mặt nước như tờ, Trăng chếch chếch đầu non mới ló. Thuyền một lá xông ngang gành bạch lộ, Buông chè

Cái già theo đuổi

Thơ   •   27.10.2021
Lão trục thiếu lai ưng bất phóng, Nhục tuỳ vinh hậu định tu quân. Lò âm dương san sẻ bình phân, Con tạo hoá cầm cân nhiệm nhặt. Mới đó đỉnh mây còn ngắt ngắt, Phút đâu mái tuyết đã phau phau. Cái khoá dàm là giống ở đâu, Cứ lẽo đẽo cặp kè hiên cái. Đ

Vịnh cảnh Hà Nội

Thơ   •   27.10.2021
Chẳng thơm cũng thể hoa nhài Dẫu không lịch sự cũng người Trường An Hồi thủ khả lân ca vũ địa Đất Trường An là chốn đế kinh Nước non một dải hữu tình Giời Nam Việt trước gây đồ đế kỉ, Người thôn ổ, dấu phong lưu thành thị. Đất kinh kì riêng một áng l

Cầm kỳ thi tửu bài 2 - Chơi cho phỉ chí

Thơ   •   27.10.2021
Cầm, kỳ, thi, tửu, Đường ăn chơi mỗi vẻ mỗi hay... Đàn năm cung réo rắt tính tình đây, Cờ đôi nước rập rình xe ngựa đó. Thơ một túi phẩm đề câu nguyệt lộ, Rượu ba chung tiêu sái cuộc yên hà. Thú xuất trần, tiên vẫn là ta, Sánh Hoàng Thạch, Xích Tùng,

Vịnh Phật

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Thuyền từ một lá vơi vơi, Bể trần chở biết bao người trầm luân. Nói: Thiên thượng thiên hạ vô như Phật, Nhỏ không trong mà lớn cũng không ngoài. Chiếc thuyền từ một lá vơi vơi, Vớt chìm đắm đưa người lên cõi tĩnh. Chữ kiến tính cũng là xuất tí

Vịnh Hậu Xích Bích

Thơ   •   27.10.2021
Sông Xích Bích vừng trăng vằng vặc, Thầy Tô tìm thú cũ qua chơi. Bóng quang âm là đã mấy mươi, Mà non nước dễ xui lòng cảm kích. Thi thành nhất bức thiên sơn tịch, Cô hạc hoành giang lược tiểu chu. Suốt năm canh bên gối mơ hồ, Chiếc thuyền luống đi v

Ngày xuân

Thơ   •   27.10.2021
Thảnh thơi thuở đông qua xuân đến, Ngấn hàn băng từng phiến tan không. Cỏ hoa muôn tía nghìn hồng, Trên tiệc mở câu thơ cùng chén rượu. Triều đình hữu đạo thanh xuân hảo, Môn quán vô tư bạch nhật nhàn. Dẫu là dân, hay dẫu là quan, Ai ai chẳng tế suy

Trên vì nước dưới vì nhà [Nợ nam nhi]

Thơ   •   27.10.2021
Tang bồng hồ thỉ nam nhi trái, Cái công danh là cái nợ nần. Nặng nề thay hai chữ “quân thân”, Đạo vi tử, vi thần đâu có nhẹ. Cũng rắp điền viên vui tuế nguyệt, Trót đem thân thế hẹn tang bồng. Xếp bút nghiên theo việc kiếm cung, Hết bốn chữ “trinh tr

Nợ phong lưu

Thơ   •   27.10.2021
Cõi trần thế nhân sinh là khách cả, Nợ phong lưu kẻ giả có người vay. Trong trần ai, ai biết ai hay, Làm ra đấng phi thường cho rõ mặt. Quân tử dụng tâm vô đố tật, Trượng phu xử thế hữu kinh quyền. Bất vưu nhân, bất oán thiên, Ba vạn sáu nghìn ngày

Đường công danh [Có chí thì nên]

Thơ   •   27.10.2021
Cùng đạt có riêng chi mệnh số, Hành tàng nào hẹn với văn chương? Đường công danh sau trước cũng là thường, Con tạo hoá phải rằng ghen ghét mãi? Duyên ngư thuỷ còn dành cơ hội lại, Quyết tang bồng cho phỉ chí trượng phu. Trong trần ai, ai kém ai đâu?

Bài ca ngất ngưởng

Thơ   •   27.10.2021
Vũ trụ nội mạc phi phận sự, Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng. Khi Thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông, Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng. Lúc bình Tây, cờ đại tướng, Có khi về Phủ doãn Thừa Thiên. Đô môn giải tổ chi niên, Đạc ngựa bò vàng đ

Vịnh tỳ bà

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Não nùng một khúc tỳ bà, Giang Châu tư mã ai là tri âm. Nói: Tầm Dương giang đầu dạ tống khách, Bóng trăng thu chênh chếch bên thuyền. Tiếng tỳ bà ai khéo gẩy nên, Xui lòng khách thiên nhai luống những. Ai oán nhẽ bốn dây văng vẳng, Nỗi bất bì

Thú nguyệt hoa

Thơ   •   27.10.2021
Nhân sinh thất thập cổ lai thiểu, Trẻ thơ ngây, già tuổi tác, tính mà chi. Giữa trung gian quang cảnh bấy nhiêu thì. Khi ấm lạnh lại khi phiền não, Năng đắc kỷ thời khai khẩu tiếu, Cư chư hoàn phụ thử quang âm. Sao bằng giũ sạch trần tâm, Khi ngoạ

Vịnh Trương Lưu Hầu

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Năm năm uốn lưỡi trong màn, Một mình ơn Hán, nợ Hàn giả xong. Hát nói: Trương Lưu Hầu là Hàn công tử, Dõi năm đời chung đỉnh đai cân. Liều một dùi chưa giả nợ cố quân, Uốn ba tấc lấy thân thờ Hán chúa. Thuốc độc phun Tần lây đến Sở, Mùi thơm ng

Ngao du thoả chí [Thích chí ngao du]

Thơ   •   27.10.2021
Ngâm cùng trăng gió vài câu cảnh, Tính với giang sơn mấy chuyện đời. Thú gì hơn nữa thú ăn chơi, Chi giàu khó, sang hèn là phận cả. Đủ lếu láo với người thiên hạ, Tính đã quen đài các mấy lâu. Đàn một cung, cờ một cuộc, thơ một túi, rượu một bầu, Kh

Tài tình

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Ai chê rằng đểu cũng oan, Cuộc cờ bốn nước, cung đàn một dây. Hát nói: Thế nhân mạc oán tài tình luỵ, Không tài tình quang cảnh có ra chi. Thú tiêu sầu rượu rót thơ đề, Có yến yến hường hường mới thú! Khi đắc ý mắt đi mày lại, Đủ thiên thiên th

Thành sự do thiên

Thơ   •   27.10.2021
Thành sự do thiên lý, Gánh kiền khôn ai chẳng anh hùng. Sách có câu cùng, đạt, biến, thông, Lại có kẻ dập dìu danh với lợi. Hữu chí công danh tài bất luỵ, Sơ lai hồ thỉ hựu hà phương. Dễ mấy ai thôi, dốc, đống, lương, Mà người thế đã xem nhau vật sắc

Kiếp nhân sinh (II)

Thơ   •   27.10.2021
Nhân sinh như ký nhĩ, Đắc ý tu tận hoan. Hữu mã, hữu thuyền, hữu thuỷ, hữu san, Tức bỉnh chúc dạ du lương hữu dĩ. Đành vũ trụ giai ngô phận sự, Cũng tiêu dao cho tuế nguyệt thêm trường. Vân thương thương hề thuỷ ương ương, Phong quang ấy người sao nê

Đi quân thứ

Thơ   •   27.10.2021
Bắc nam duy sở mệnh, Đã mấy năm gánh nặng chốn biên quan. Lũ kiến ong mấy độ dẹp tan, Con sóng gió ra tay chèo chống vững. Cơn tạo ghét ghen chi mấy những, Anh hùng gặp gỡ nhẫn làm sao. Hội phong vân biết có dường nào, Mình một bóng đành rằng nông nỗ

Vịnh mùa xuân

Thơ   •   27.10.2021
Xuân sang hoa cỏ đua tươi, Khoe màu quốc sắc trẻ mùi thiên hương. Đầm ấm thủa tin xuân phút bắn, Khí phát sinh rải rác trên cành. Thử tập bay, bướm mới uốn mình, Muốn học nói, oanh còn lựa tiếng. Liễu hoàn cựu lục oanh do tĩnh, Đào thí tân hồng điệp

Vô cầu

Thơ   •   27.10.2021
Trong vũ trụ là thân nam tử, Chữ vô cầu là chữ thiên nhiên. Đêm bẩm trời, trời cũng phải khuyên. Khuyên khuyên kẻ anh hùng yên sở ngộ. Tạo hoá há ghen chi mệnh số, Giang sơn nào oán với văn chương. Bực tài hoa dành có lúc vẻ vang, Đường khoa mục xa

Chí nam nhi [Làm cho tỏ mặt nam nhi]

Thơ   •   27.10.2021
Thông minh nhất nam tử, Yếu vi thiên hạ kỳ. Trót sinh ra thời phải có chi chi, Chẳng lẽ tiêu lưng ba vạn sáu. Đố kị sá chi con Tạo, Nợ tang bồng quyết trả cho xong. Đã xông pha bút trận thì gắng gỏi kiếm cung, Làm cho rõ tu mi nam tử. Trong vũ trụ đã

Cầm kỳ thi tửu bài 3 - Còn nhiều hưởng thụ

Thơ   •   27.10.2021
Thi tửu cầm kỳ khách, Phong vân tuyết nguyệt thiên. Nợ tang bồng hẹn khách thiếu niên, Cuộc hành lạc vẫy vùng cho phỉ chí. Thơ một túi gieo vần Đỗ, Lý, Rượu lưng bầu rót chén Lưu Linh. Đàn Bá Nha gảy khúc tính tang tình, Cờ Đế Thích đi về xe pháo mã.

Đánh thức người đời

Thơ   •   27.10.2021
Xót người tiền đếm gạo lường Thế mà cũng chịu một trường hoá sinh Nhân sinh bất hành lạc Thiên tuế diệc vi thường Đã đem vào cuộc hý trường Lại muốn theo phường thái cực Chuồn đội mũ mượn mầu đạo đức Thịt hay ăn một cục tham si Gác thay thảy là cầm l

Trong trần mấy mặt làng chơi

Thơ   •   27.10.2021
Lần lữa tiết xuân dương có mấy, Bóng quang âm chơi lấy kẻo già. Trăm năm trong cõi người ta, Xóc sổ tính ngày chơi đà được mấy ? Thôi thôi chơi cũng là chơi vậy! Biết mùi chơi chưa dễ mấy người. Nợ nhà, tình vay một trả mười, Duyên hội ngộ, cũng lừa

Yêu hoa

Thơ   •   27.10.2021
Ngồi thử ngẫm trăm hoa ai nhuốm, Một hoa là riêng một sắc hương. Khi chưa xuân khép nép bên tường, Còn phong nhuỵ đợi Đông Hoàng về cáng đáng. Liễu tía, đào hường, mai trắng trắng, Lan tươi, huệ tốt, lý xanh xanh. Thêm hương khi gió lá mưa cành, Mở m

Vịnh Hồ Tây [Tây Hồ hoài cổ]

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Dập dìu trăng mạn gió lèo, Lỏng ngâm vân thuỷ lơi chèo yên ba. Nói: Cảnh Tây Hồ khen ai khéo đặt, Trong thị thành riêng một áng lâm tuyền. Bóng kỳ đài giăng mặt nước như in, Tàn thảo thụ lum xum toà cổ sát. Chiếc cô vụ, mảnh lạc hà bát ngát, Hỏ

Thú say sưa

Thơ   •   27.10.2021
Say chưa, say mới thú, Hỏi làng say ai đủ thú say? Mượn màu hào hứng đâm bây, Thả giọng phong lưu cưỡng ẩm. Sầu lai dữ phụ ẩm, do thả thắng tục khách, Trong nhạt nồng đã sạch hơi men. Lúc đan biều tuỳ ngộ nhi an, Thuở hiên tứ nhược do cố hữu. Khuyế

Ca tự biệt [Kẻ về người ở]

Thơ   •   27.10.2021
Kẻ về người ở, Bồi hồi thay lúc phân kỳ. Khéo quấy người hai chữ tình si, Lửa ly biệt bầng bầng không lúc nguội! Bát ngát trăm đường bối rối, Biệt thì dung dị, kiến thì nan. Trót đa mang khúc hát cung đàn, Nên dan díu mối tình chưa dứt. Sá nghĩ xa xô

Lời tiểu thiếp tự tình

Thơ   •   27.10.2021
Buồn sực nhớ đài trang cảnh cũ, Nhớ trượng phu trong dạ bàn hoàn. Mái tây hiên sương toả mấy màn, Thân cái nhện không vò mà cũng rối. Chỉn tại tơ hồng trêu quấy nỗi, Há rằng dây đỏ ghét ghen chi. Chốn cô phòng năn nỉ với cầm thi, Đường viễn hoạn ngõ

Tang bồng là nợ

Thơ   •   27.10.2021
Tang bồng là nợ, Đấng làm trai chi sợ áng công danh. Phú quý tương dĩ hậu ngô sinh, bần tiện tương dĩ ngọc ngô thành, Cái vinh nhục nhục vinh là đắp đổi. Thuỳ năng thế thượng vong danh lợi, Tiện thị nhân gian nhất hoá công. Thôi thời thôi quân tử cố

Đồng tiền không quý

Thơ   •   27.10.2021
Phàm kim chi nhân, duy tiền nhi dĩ Hết tiền tiêu tráng sĩ cũng nằm co! Chẳng khôn ngoan, cũng chẳng thân sơ, Có hơi kẽm tha hồ ngang ngửa! Toán lai thế sự kim năng ngữ, Thuyết đáo nhân tình kiếm dục minh. Dơ dáng thay những mặt tài tình, Co quắp lắm

Duyên gặp gỡ

Thơ   •   27.10.2021
Minh quân lương tể tao phùng dị, Tài tử giai nhân tế ngộ nan. Trai anh hùng gặp gái thuyền quyên, Trong nhất kiến tình duyên như đã. Tỳ bà hữu hạnh phùng Tư mã, Quân tử đa tình cánh khả lân. Nọ mấy người tài tử giai nhân, Duyên chỉ thắm bỗng dần dầ

Vịnh sầu tình

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Sầu ai lấp cả vòng giời, Biết chăng chẳng biết hỡi người tình chung? Hát nói: Xuân sầu mang mang tắc thiên địa, Giống ở đâu vô ảnh vô hình. Cứ tò mò quanh quẩn bên mình, Khiến ngẩn ngẩn ngơ ngơ đủ chứng. Hỏi trăng gió, gió trăng hờ hững, Ngắm c

Vịnh Trần Hi Di

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Sườn non bầu rượu túi thơ, Thảnh thơi ngồi ngắm cuộc cờ Tràng An. Hát nói: Vạc Hậu Chu vừa khi mới đổi, Trần Hi Di còn ẩn núi Hoa Sơn; Mấy trăm năm trải cuộc lầm than, Lửa văn vũ chửa lạnh lò đan tảo. Hà vật lão ẩu, Nặng hai vai một gánh thái b

Chí làm trai

Thơ   •   27.10.2021
Vòng trời đất dọc ngang, ngang dọc, Nợ tang bồng vay giả, giả vay. Chí làm trai nam bắc đông tây, Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể. Nhân sinh tự cổ thuỳ vô tử, Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh. Đã hẳn rằng ai nhục với ai vinh, Mấy kẻ biết anh hùng kh

Con tạo ghen ghét

Thơ   •   27.10.2021
Danh giả tạo vật chi sở kỵ, Ghét chứng chi ghét mãi ghét hoài. Lúc tuổi xanh chi khỏi cậy tài, Sức bay nhảy tưởng ra ngoài đào chú. Dẫu chàng hám chấn dao mấy độ, Cũng trơ trơ trích trích không nao. Càng phong trần danh ấy càng cao, Dám nghĩ giỡn chơ

Mượn rượu làm vui

Thơ   •   27.10.2021
Nhân sinh thích chí, Chẳng gì hơn mượn rượu làm vui. Việc tày trời khi say đoạn cũng thôi, Một trận phá thành sầu, luỹ não. Tửu trái tầm thường hành xứ hữu, Nhân sinh thất thập cổ lai hy. Danh mà chi, lợi nữa mà chi, Mượn ba chén dập dìu trăng gió. N

Vịnh mùa đông (hát nói)

Thơ   •   27.10.2021
Trời đông hơi giá như đồng, Cái cơ lai phục đã trong hỗ hàn. Sang đông tiết hơi may lạnh lẽo, Hội bế tàng chuyển máy âm dưong. Lôi thôi chày nhạn khua sương, Thấp thoáng bóng ngư câu tuyết. Lăng hàn bích khắc tùng thiên xích, Nại lạnh hoàng lưu cúc s

Chơi xuân kẻo hết xuân đi (I)

Thơ   •   27.10.2021
Ngẫm cho kỹ đến bất nhân là tạo vật, Đã sinh người lại hạn lấy năm. Kể chi thằng lên bẩy, đứa lên năm, Dẫu ba vạn sáu nghìn ngày là mấy chốc? Lại mang lấy lợi danh, vinh nhục, Cuộc đời kia lắm lúc bi hoan. E đến khi hoa rữa trăng tàn, Xuân một khắc,

Chí anh hào

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Việc đời đã chắc chắn đâu, Ỡm ờ con tạo một màu trêu ngươi. Nói: Hoá nhi đa hí lộng, Đúc chuốt ra, rồi bắt bẻ lắm âu. Khéo gán phần những việc đâu đâu, Biết là mấy phân hiêu bàn thác. Sơ sinh bất hạnh thành đầu giác, Vạn lý ưng nan tích vũ mao.

Chữ nhàn bài 1

Thơ   •   27.10.2021
Thị tại môn tiền náo, Nguyệt lai môn hạ nhàn. So lao tâm lao lực cũng một đàn, Người trần thế muốn nhàn sao được? Nên phải giữ lấy nhàn làm trước, Dẫu trời cho có tiếc cũng xin nài. Cuộc nhân sinh chừng bảy tám chín mười mươi, Mười lăm trẻ, năm mươ

Vịnh Hàn Tín

Thơ   •   27.10.2021
So tam kiệt ai bằng Hàn Tín, Một tay thu muôn dặm nước non. Những ngờ rằng khoán sắt thư son, Thái sơn như lệ, Hoàng hà như đái. Hạp tảo Ngũ Hồ song Phạm Lãi, Khước giao tam kiệt độc Trương Lương. Đau đớn thay điểu tận cung tàng, Đầm Vân Mộng phải mắ

Thoát vòng danh lợi

Thơ   •   27.10.2021
Chen chúc lợi danh đà chán ngắt, Cúc tùng phong nguyệt mới vui sao. Đám phồn hoa trót bước chân vào, Sực nghĩ lại giật mình bao kể xiết. Quá giả vãng nhi bất thuyết, Cái hình hài làm thiệt cái thân chi. Cuộc đời thử ngẫm mà suy, Bạn tùng cúc xưa kia

Thú rượu thơ

Thơ   •   27.10.2021
Đánh ba chén rượu khoanh tay giấc, Ngâm một bài thơ vỗ bụng cười. Cái công danh là cái nợ đời, Đường thản lý cát nhân chi đã vội. Giắt lỏng giang sơn vào nửa túi, Rót nghiêng phong nguyệt cạn lưng bầu. Cảnh cùng thông ai có bận chi đâu, Mùi tiêu sá

Vịnh mùa hạ

Thơ   •   27.10.2021
Hạ sang tàn lửa càng cao, Khúc ca giải phụ lựa vào năm dây. Vận ống Lữ tiết vừa sang hạ, Bính Đinh về hiệu gọi Chúc Dung. Quanh ngọn tường lửa lựu phun hồng, Trên mặt nước tiền sen nảy lục. Trì đường tịnh trưởng ông tôn trúc, Ly lạc tề khai tỷ muội h

Trường An hoài cổ

Thơ   •   27.10.2021
Mưỡu: Chẳng thơm cũng thể hoa nhài, Dẫu không lịch sự cũng người Trường An. Nói: Hồi thủ khả liên ca vũ địa, Đất Trường An là cổ đế kinh. Nước non một dải hữu tình, Trời Nam Việt gây đồ đế kỷ, Người thôn ổ, dấu phong lưu thành thị, Đất kinh kỳ riêng

Thú tổ tôm

Thơ   •   27.10.2021
Nhân sinh quý thích chí, Chẳng gì hơn vui cuộc tụ tam. Tài kinh luân xoay dọc xoay ngang, Cơ điều khiển quân ăn quân đánh. Gọi một tiếng người đều phải kính, Dậy ba quân ai dám chẳng nhường. Giơ phỗng lên bốn mặt khôn đương, Hạ bài xuống tam khôi ch

Một ngày là nghĩa

Thơ   •   27.10.2021
Ngao ngán nhẽ kẻ về người ở, Sao kẻ về người ở đôi nơi. Cất chén quỳnh hãy tạm làm vui, Dòng lệ chảy, vắn dài chua chát. Nào những lúc tiếng đàn chen tiếng hát, Nào những lúc tiếng phách lẩn tiếng sênh. Bấy lâu nay dan díu biết bao tình, Mà con tạo l

Nợ tang bồng

Thơ   •   27.10.2021
Vũ trụ giai ngô phận sự, Chẳng công danh chi đứng giữa trần hoàn? Chí tang bồng hẹn với giang san, Đường trung hiếu, chữ “quân thân” là gánh vác. Thi rằng: Đã mang tiếng ở trong trời đất, Phải có danh gì với núi sông. Nợ sách đèn đem nghiên bút giả x