Ngày vĩ đại

I Lịch sử có nhiều thế kỷ nhiều năm nhiều tháng nhiều ngày Nhưng năm tháng này chói loà, hoá thân, đột biến Là cấp số nhân, là tổng số thành Là sức mạnh của trăm ta nhân với triệu mình Là sự vật cộng vào nhau. Trái chín. Là lên men. Thời cơ đến trước

Nội dung bài thơ: Ngày vĩ đại

I

Lịch sử có nhiều thế kỷ nhiều năm nhiều tháng nhiều ngày

Nhưng năm tháng này chói loà, hoá thân, đột biến

Là cấp số nhân, là tổng số thành

Là sức mạnh của trăm ta nhân với triệu mình

Là sự vật cộng vào nhau. Trái chín.

Là lên men. Thời cơ đến trước giờ nó đến

Là rồng bay.

Ta reo vui sao bỗng chốc khóc ròng,

Cái hữu hạn lòng ta oà lên vì gặp cái vô cùng

Tỉnh thức vĩ đại mà cứ ngỡ cơn mơ vĩ đại,

Có phải ta vừa giành lại non sông, có phải?

Có phải chớp mắt nhìn trời đất đã về ta?

Có phải ba chục năm trời hay mới hôm qua?

Nào lấy gì để đo nào? Lấy lịch sử ra đo

Ta đo mãi mà không sao đo nổi

Ta từng lấy Bạch Đằng đo Điện Biên, lấy Điện Biên đo hạ B52 trên trời Hà Nội

Lấy hào quang xưa đánh giá hào quang mới

Nhưng làm sao có thể đo thế kỉ xưa cùng với thế kỷ này?

Lịch sử, sợi chỉ hồng. Ta sâu các chiến công như ngọc vào dây

Viên ngọc thời Hồ Chí Minh chói ra khỏi cả thời gian nó chói

Tổ quốc nâng niu hạt chuỗi

Hẳn Bác sẽ hôn lên chiến công mà ta dâng Bác sáng mai này.

II

Sự vật chuyển vào cơn lốc

Thời gian bôn tập

Anh cán bộ nửa đêm được lệnh trên về xã

Đốt dép lên làm guốc để về

Chưa tàn đôi dép chưa mọc mặt trời đã giải phóng xong ba ấp

Cờ sao mọc dậy rồi dưới ánh sao khuya

Tôi viết giữa đêm khuya tên các đô thành ngày mai ta chiếm lấy

Gió thời đại thổi vào trang giấy

Mỗi ngày một quận lỵ

Một đêm bao phố phường

Ta chưa xong một câu thơ thì đã thu hồi hàng trăm dặm đất

Tin thắng mỗi ngày mọc trước vầng dương

“Ngày mười tám trận Chi Lăng, Liễu Thăng thất thế

“Ngày hai mươi trận Mã An, Liễu Thăng cụt đầu

“Ngày hai lăm bá tước Lương Minh bại trận tử vong

“Ngày hai tám thượng thư Lý Khánh cùng thế tự vẫn”...

Lịch sử có lặp lại không, hỡi Bình Ngô đại cáo?

Mỗi trái tim muốn cùng triệu trái tim thời đại mình thông báo:

Buôn Mê THuột ngày 10 tháng 3 đón điểm huyệt tuyệt vời

Rụng Côn Tum, Plei Cu 18 – 19 tháng 3 giặc tháo chạy tơi bời

Ngày 26 – 3 các vua xưa ở Ngọ Môn lại cúi đầu dưới sao vàng rực sáng

Ngày 29 – 3 thiết giáp tiến hai hàng vào sân bay Nước Mặn

Đà Nẵng đây chỉ nghìn quân ta mà mươi muôn lính nguỵ chửa hoàn hồn

Tổ quốc thu về bán đảo Sơn Trà và những Ngũ Hành Sơn

Trúc chẻ ngói tan

Cchawngr thể gì đảo ngược

Khi cần, ta kiên trì đánh giặc bốn nghìn năm

Nhưng khi khác ta lại là thần tốc!

Loang loáng bên đường trăm vạn khải hoàn môn

Ta ngang dọc núi sông, xoay chuyển địa bàn,

Đưa thế trận ta từ chót Trường Sơn về tận bờ Đông Hải,

Với nhân dân, ta là một hoá thành ra triệu mũi

Theo cái hướng từ vạn đời, đổ dọc xuống phương Nam

Thoát một cái ta thu hồi Tuy Hoà, Cam Ranh, Đà Lạt, Nha Trang...

Nơi này thọc sâu, nôi kia bóc vỏ,

Tấn công từ xa, vùng lên tại chỗ

Nghi binh nơi này, kỳ binh nơi nọ

Thế quân đi như sóng biển lan tràn

Ta hốt gon quân thù Phan Thiết, Phan Rang

Rồi cả cánh cửa thép miền Đông ta đạp đổ

Xuân Lộc, Biên Hoà, Vũng Tàu... tan vỡ

Trăm vạn hùng binh ta đã chiếm Sài Gòn

Sài Gòn! Cuộc chiến 30 năm, 116 năm giờ kết thúc

Tính từ nổi đau Lục Tỉnh Nam Kỳ

Từ vết nhục ở Ô Cửa Bắc

Hơn nửa thế kỷ rồi từ lúc Bác ra đi

Nay mang cờ đỏ tên Người, chúng ta trở lại

Danh hiệu Bác bay trên sụp đổ của quân thù

Tên đế quốc Mỹ lẫy lừng đã thành tên chiến bại

Độc lập này bền vững đến thiên thu.

Cả đất nước ùa theo nửa mừng nửa khóc

Mỗi chúng ta rưng rưng như chợt thấy Bác Hồ

Kìa tiếng chuông reo trên nhà sàn của Bác

Tin báo tiệp về ở giữa trang thơ

Da Bác đỏ hồng, tóc Bác bạc phơ

Kìa Bác đang xuống nhà sàn từng bước gấp

Hoa sen trắng, hoa sen hồng nở bừng theo mỗi bước

Bác đi giữa cháu con, sông núi đang chờ

Mùa sen lớn này Bác chia đều cho Tổ quốc

Thơm vào bốn mươi triệu hồn người hương của Tự do.

III

Đêm nay sao sáng khắp vùng trời cao thấp

Sao trên trời và sao dưới đất

Trăm thành phố hai miền ngày hội lớn nhân dân

Rực đuốc đèn và điệu múa kỳ lân

Tôi muốn bay lên cao nhình xuống non sông cho thoả mắt

Từ Mục Nam Quan đến Cà Mau tít tắp

Cái ánh sáng lạ kỳ của lúc hoá thân

Buổi bột phát lượng biến lên thành chất

Tiếng đại bác cuối cùng. Và thời đại sang xuân.

Bước ngoặt. Ta ở vào bước ngoặt

Mỗi điều múa lời ca như cũng có thần.

Ngoặt một cái ta có gấp đôi đất và gấp đôi trời bể

Hồn ta mở rộng rinh bốn phía

Bắc lòng ta Nam lòng ta đều chói rọi sao vàng

Ta đưa tay ôm sông núi vào mình vào gọi: Việt Nam.

Ngoặt một cái non sông sạch làu bóng giặc

Pắc Bó nhìn thấu suốt tận Cà Mau

Không một bóng mây thù nào che lấp mắt

Liền trời ta một tấm ngang đầu

Ngoặt một cái ta lành nghìn vết thương Bến Hải

Cả Tổ quốc Hùng Vương liền một dải

Ngoảnh mặt nhiền đâu cũng thấy anh em

Ngoặt một cái sạch hết bùn, chỉ có hoa sen.

Ôi đất nước từng quen nhiều bước ngoặt

Chính giữa cơn đói chết triệu người mà Sao vàng Tháng Tám bừng lên

Cá hoá rồng và Bụt hiện thường xuyên

Ở đất nước thường sống bằng tiềm lực

Trong mỗi quả thị nghèo luôn có một nàng tiên.

Ngoặt một cái, Phù Đổng vươn mình lên một cái

Ta vứt hết thương đau và thành vĩ đại

Để cho đến bước ngoặt này, ta đi ngót ba mươi năm

Ở đất nước bốn nghìn năm này, không ai tính thời gian

Không kể chiến hào, chỉ tính chiến công

Không ai ký tháng ngày và tuổi tên mình dưới máu

Ôi hôm nay thắng giặc rồi, vết thương ta, ta chả giấu.

Máu đã thấm lên trang sách, bao lần.

Đánh giặc mà, đâu có phải du xuân!

Sông núi ta là nhà viết sử biên niên ghi máu ấy

Từ xương thịt em Tám đầu tiên hình hài thành đuốc cháy

Lửa sáng Sài Gòn nay có lửa thân em

Từ ca lô sao vàng những Nam tiến đầu tiên

Ngỡ mình ngã xuống, sau mình không còn ai ngã nữa

Nào hay đâu dân tộc tiếp sau ba mươi năm vẫn Nam tiến hành quân qua lửa

Cho đến hôm qua khi vinh quang kéo ngọn cờ hồng

Ở ngày cuối cùng, giây phút cuối cùng, tích tắc cuối cùng,

Vẫn có người cuối cùng phải ngã

Đấy là cái giá cuối cùng ta phải trả

Để quân giặc kéo cờ trắng đầu hàng lên mọi chỗ

Phải có người chấm dứt trang thơ bằng giọt máu anh hùng.

IV

Ta đánh giặc năm sáu mốt, sáu tư, năm hai, năm bảy

Ta đánh mùa hè năm bốn lăm, năm lăm, sáu lăm và bảy mươi lăm

Ta đánh mùa ướt, mùa khô, mùa thu, mùa đông, mùa hạ hay xuân

Đánh tất cả các năm, tất cả bốn mùa, tất thảy.

Ta đánh giặc bằng tất cả núi sông, tất cả xóm làng

Nơi hẩm hiu nhất cũng thành nơi lịch sử

Đánh với sức tất cả mọi người, mọi gia đình, nửa gia đình với gương lành hay nửa mảnh gương tan

Dù máu có thành tro thì tro ấy lại đầu thai thành ngọn lửa.

Ta đánh giặc suốt ba mươi năm trời chẳng cần có ai thay

Cả dân tộc không một ai là quân dự bị

Không sắt thép anh hùng thì không thể thành người và sống được nơi đây,

Kẻ non gan cũng phải hoá anh hùng mà diệt Mỹ.

Ta đánh giặc ba mươi năm trời, đổ máu ba mươi năm trời nhưng không gọi: chiến tranh,

Ba mươi năm tập kết, ly biệt, chạy càn, sơ tán, tản cư, tất thảy đều là đánh giặc

Dù phải hy sinh đến xương thịt mình, ta không gọi hy sinh

Không có gì quý bằng Tự do Độc lập.

Ôi Bác, câu nói đơn xơ mà ngày nay ta mới hiểu hết Người

Nhân dân khóc mỗi lần trông ảnh Bác

Đất nước vinh quang thì đã vắng Bác rồi

Ba mươi năm ấy Người đã sống cùng ta những ngày gian khổ nhất

Những ngày giấc ngủ Bác bị cắt nửa chừng vì những cơn gió xiết ngang sông Bến Hải

Máu lòng Người đau tận chót Cà Mau

Miệng Người đắng vì bát cơm Phú Lợi

Tóc bạc phơ nhanh từng sợi trên đầu

Ba mươi năm, cho tôi kính chào các Anh tôi những mái tóc trắng màu, những mái tóc hoa râm

Khi theo Bác ra đi, tóc các Anh còn xanh, bây giờ tóc bạc.

Dù phai màu cùng với tháng năm

Mỗi sợi ấy đều trắng màu vì Tổ quốc.

Ba mươi năm chúng ta đi không chệch một con đường

Nghĩ cho mấy cũng trở về cái gốc

Đánh nghìn trận trăm phen, đổi mấy chiến trường

Cũng chỉ để giải phóng miền Nam và Thống nhất

V

Em hãy ca cái thời đại mở mắt cho ta nhìn cao cả

Đến hôm nay ta mới thật hùng cường

Ở đây không có ai trong cơn đau đem chôn kiếm xuống bùn

Nhưng phải chiến thắng lớn thì dân tộc mới chói ngời bản ngã.

“Ta đã tìm ra ta” trong Rạch Gầm, Đống Đa, Hàm Tử, Chi Lăng

Và “Nhân loại tìm ra ta” trong cách mạng tháng tám Hà Nội Điện Biên hay ở Bạch Đằng

Nay nhân loại gọi và ta nghe thời đại gọi

Thì Việt Nam là người lính đi đầu ở giữa hàng quân

Ta ra đi từ nền văn minh lưu vực sông Hồng

Cả dân tộc bay theo hình chim Lạc

Nhưng cho đến nay ta mới thực giống mặt trời ta trên những trống đồng

Chiến thắng ấy là vầng dương Tổ quốc

Chim sẽ bay về từ Bà Rá, Bà đen qua Trường Sơn cho đến đỉnh Hoàng Liên

Rồi về đậu nơi Phong Châu đất Tổ

Các vua Hùng dày công dựng nước cho ta. Ta gắng giữ.

Lời Bác dặn muôn đời con cháu giám đâu quên.

Ôi năm nào nửa vầng trăng anh cách trở nửa trăng em.

Đến sông núi cũng chia làm hai nửa

Nay Tổ quốc đã rằm. Cơn hội ngộ

Người đoàn viên mà dân tộc cũng đoàn viên.

Trên đàn xưa em hãy đặt những ngón tay hồng những ngón tay thon

Mỗi giây ấy ca vang thời đại mới

Ca: Tổ quốc nghìn thu bền vững mãi

Tất cả bọn đế quốc đổ vào bờ này đều như bọt bể rồi tan.

Bài thơ Ngày vĩ đại của tác giả Nhà thơ Chế Lan Viên - Phan Ngọc Hoan, Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai, được trích dẫn nguyên văn từ các nguồn chính thống và đã kiểm chứng.

Nhà thơ Chế Lan Viên - Phan Ngọc Hoan, Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai

Nghệ danh: Chế Lan Viên

Tên thật: Phan Ngọc Hoan, Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai

Xem thêm: Tiểu sử Tác giả Chế Lan Viên - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác

Chế Lan Viên, Thơ Chế Lan Viên, Nhà thơ Chế Lan Viên, Tập thơ Hái theo mùa

Tổng hợp