Triệu Cát Tường
Ngày xưa trên bến hoa tươi Có ông lái khoác áo tơi đưa thuyền. Kẻ sang, người tới hai miền, Một sào đẩy nguyệt, đôi triền xông mây. Chiều kia trong chuyến đò đầy Có bà trưởng giả thôn Tây đi cùng. Con thơ ôm bế trong lòng, 5.850. Đứa con mắt sáng, mô
Nội dung bài thơ: Triệu Cát Tường
Ngày xưa trên bến hoa tươi
Có ông lái khoác áo tơi đưa thuyền.
Kẻ sang, người tới hai miền,
Một sào đẩy nguyệt, đôi triền xông mây.
Chiều kia trong chuyến đò đầy
Có bà trưởng giả thôn Tây đi cùng.
Con thơ ôm bế trong lòng,
5.850. Đứa con mắt sáng, môi hồng da tươi.
Hầu theo có bốn năm người,
Giỏ quà, chiếu cạp trải ngồi đò qua.
Lái ông đã biết rõ nhà,
Tường cao, mái rộng, đại gia tiếng đồn.
Lại từ thiện nhất xóm thôn,
Giúp người cơ cực tâm hồn đẹp thay.
Hiếm hoi được một trai đây,
Nưng như nưng trứng, hứng tày hứng hoa.
Sớm nay đi viếng ngoại gia,
Trở về vừa kịp chuyến đò chiều đông.
Nhổ sào thuyền tới giữa sông,
Bỗng đâu mây cuộn cơn giông kéo về.
Gió gầm như sảng như mê,
Dập dềnh ngọn nước bốn bề sóng reo.
Mặc cho kẻ chống người chèo,
Một cơn gió bỗng xoay chiều cuộn phăng.
Thuyền như ngọn lá thu vàng
Xoáy trong gió mạnh dưới hàng sóng cao.
Rồi chìm lặng dưới sông sâu,
Mặt sông còn lại một màu nhạt đen.
Mọi người gối sóng bơi lên,
Hài nhi đâu nữa trong triền sóng say.
Chỉ bà mẹ ngất lịm đây,
Nhờ ông lái cứu khỏi tay thủy thần.
Tỉnh ra đau xót muôn phần,
Bà toan nhào xuống sóng gầm mấy phen.
Chịu sao thấu nỗi thảm phiền,
Theo con về chốn cửu tuyền cho xong.
Gia nhân hoảng hốt vô cùng,
Cố công ngăn giữ, hết lòng khuyên can.
Bãi chiều cát nổi mênh mang,
Hung tin khiến cả xóm làng ngẩn ngơ.
Rộn ràng già trẻ kéo ra,
Nhìn theo sóng cuộn biết là hỏi đâu.
Xót xa, ngồi lại âu sầu,
Bên sông thắp nén hương cầu giải oan.
Sớm mai chợt một khách thương
Qua làng kể chuyện lạ thường xiết bao:
Tại thôn dưới khúc sông đào,
Tối qua cá lớn mắc vào lưới vây.
Khênh về vội mổ tươi ngay,
Thì trong ruột cá lạ thay, có người.
Hài nhi thoi thóp chút hơi,
Được đem cấp cứu một hồi tỉnh ra.
Người nghe thấy chuyện sững sờ,
Vội vàng đi báo cho nhà mất con.
Mẹ cha chưa hẳn hoàn hồn,
Nhưng liền theo khách tới thôn cuối vùng.
Ruột gan như nấu như nung,
5.900. Chân đi tựa chạy, mà lòng thấy lâu.
Tới nhà vội bước vào mau,
Gặp con tưởng giấc mộng đâu lạ lùng.
Ôm con nước mắt tuôn ròng,
Thực đây, mừng thực, nỗi mừng hồi sinh.
Khóc thôi, quì gối chân thành
Tạ ơn người đã phước lành cứu cho.
Chủ nhân cũng vốn hiền từ,
Vội nâng khách dậy, xin là “không nên…
Ân gì, đây chỉ là duyên,
Kiếp xưa hẳn đã có nguyền với nhau.
Nên giờ gặp tự dòng sâu,
Dám xin nhận tiếng đỡ đầu, nên chăng?
Chúng tôi sầu nỗi muộn mằn,
Nếu được nghĩa tử, coi bằng ngọc châu.”
Nghe ra ý hợp tâm đầu,
Cười vui chủ khách trao câu đậm đà.
Rồi lo sửa lễ dâng hoa,
Kết giao một trẻ, hai nhà quý thương.
Chăm nuôi bé Triệu Cát Tường,
Mai sau dòng dõi khói hương cũng nhờ.
Êm đềm ngày chuyển tháng qua,
Trường giang đắp đổi phù sa bao lần.
Cát Tường đến tuổi thành nhân,
Càng khôi ngô dáng, càng văn võ tài.
Đã lòng hiếu đễ đôi nơi,
Lại thương mến cả mọi người thân sơ.
Yêu từ ngọn cỏ, đài hoa,
Mến từ sâu kiến cùng là chim muông.
Song thân hả dạ vô vàn,
Hai nhà bàn liệu tính đàng nhân duyên.
Có nàng khuê các dáng tiên,
Tuổi vừa chanh cốm, tính hiền như thơ.
Hai nơi cha mẹ đều ưa,
Nhưng con thì lại chối từ quyết không.
Chàng thưa “xin hãy mở lòng,
Buộc chi thân trẻ tơ hồng quẩn quanh.
Lối mòn phú quý, cạnh tranh,
Sao bằng đường rộng tung hoành, vị tha.
Con xem khắp chốn người ta,
Niềm đau, nỗi khổ thực là lắm thay,
Nên chưa muốn để tháng ngày
Vợ xinh, con đẹp vui vầy thú riêng.”
Một hôm nghe nói gần miền,
Thế tôn vừa tới hóa duyên độ người.
Chàng đưa bạn hữu đến nơi,
Thấy Phật thiền định trên đồi hoa sim.
Là tan ngay hết ưu phiền,
Rồi chợt nghe giữa cõi im, lạ lùng.
Tiếng nào nổi giữa hư không,
5.950. Như cơn gió mạnh phá tung mây mù.
Tiếng nào vọng tự kiếp xưa,
Như chuông gióng giả vượt bờ chiêm bao.
Tiếng nào vó ngựa tung cao,
Như xô ải hận, tiến vào thành hoa.
Tiếng nào tiếng chẳng thiết tha,
Chàng quì gối trước Phật-đà an nhiên.
Cảm theo công đức vô biên,
Rưng rưng lệ xuống chân hiền Như Lai.
Thế tôn bảo “suối Thiên thai
Chảy về gội hết u hoài thế gian.
Chín mươi mốt kiếp trần hoàn,
Lệ đem góp lại muôn hàng sóng cao.
Lênh đênh mặt biển ba đào,
Thân chìm trong lệ ai nào dìm thân.
Thì nay tuôn hết một lần,
Bao nhiêu mây nổi phù trần sạch trôi.
Tâm lao cửa kín ba đời
Bây giờ hóa hiện như trời ngọc châu.”
Đưa tay Phật nhẹ xoa đầu,
Cát Tường thân bỗng hóa màu bạch quang.
Lúc này hiền giả A-nan
Đứng hầu dưới cội hoa vàng trình lên:
“Xin cho được biết phúc duyên,
Sao vừa gặp Phật tâm liền bừng khai?”
Rằng “vô lượng kiếp cách đây,
Tỳ-bà-thi Phật ra đời độ dân.
Đồi xa có một thi nhân,
Vào thu ướp trái, đón xuân ươm hồng.
Buổi nhàn dạo cảnh rừng trong,
Thấy Phật bên suối bềnh bồng y tơ.
Đêm về thắp nến làm thơ
Ngợi ca hạnh Phật bên bờ chiêm bao.
Thơ vang khắp chốn thôn đào,
Lan ra châu quận, truyền vào thành xa.
Thơ như phơi phới mưa hoa,
Tươi vườn đạo hạnh, đẹp nhà huệ tâm.
Xưa hằng tích đức tu nhân,
Kiếp này hiểm nạn trăm phần cũng qua.
Xưa trồng quả ngọt, ươm hoa,
Cứu người thương vật lòng hòa trí bi.
Kiếp này vóc dáng phương phi,
Thông minh phú quý ai bì được sao.
Lại giờ như cánh chim cao,
Vượt cơn huyễn mộng, nhập vào từ quang.
Áng thơ bay giữa vô vàn
Nhủ người trong cõi trần hoàn tín tu.
Ngàn nay thêm đẹp ngàn xưa,
Mỗi trang thơ mỗi đài hoa cúng dường.
Ngâm lên là giải thoát hương,
6.000. Trần gian lưu áng văn chương tuyệt vời.
Khiến cho địa ngục ba đời,
Hóa thành tịnh độ trong lời diệu thanh.”
Bài thơ Triệu Cát Tường của tác giả Nhà thơ Phạm Thiên Thư - Phạm Kim Long, được trích dẫn nguyên văn từ các nguồn chính thống và đã kiểm chứng.
Nhà thơ Phạm Thiên Thư - Phạm Kim Long
Nghệ danh: Phạm Thiên Thư
Tên thật: Phạm Kim Long
Xem thêm: Tiểu sử Tác giả Phạm Thiên Thư - Cuộc đời, Sự nghiệp, Phong cách sáng tác
Phạm Thiên Thư, Nhà thơ Phạm Thiên Thư, Thơ Phạm Thiên Thư, Tập thơ Hội Hoa Đàm